کاربرد پستانک ارتودنسی چیست؟
فهرست مطالب
بسیاری از والدین در مواجهه با بی‌قراری‌های نوزاد خود، مکیدن را به عنوان یک راهکار غریزی و آرام‌بخش می‌شناسند. این نیاز طبیعی به مکیدن، گاهی با انتخاب ابزارهایی مانند پستانک پاسخ داده می‌شود؛ اما نگرانی از تاثیرات منفی آن بر رشد دهان و دندان، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی است. در این میان، پستانک ارتودنسی با طراحی تخصصی و علمی خود به عنوان گزینه‌ای مطرح می‌شود که نه تنها به نیاز نوزاد پاسخ می‌دهد، بلکه تلاش می‌کند تا با ساختار فک و دهان او هماهنگ باشد و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کند. آشنایی با ویژگیها و کاربردهای این ابزار می‌تواند به والدین کمک کند تا با آگاهی کامل، تصمیمی درست برای سلامت و آرامش کودک خود بگیرند.
پستانک ارتودنسی چیست؟
پستانک ارتودنسی نوعی پستانک است که با الهام از ساختار طبیعی دهان نوزاد و شکل سینه مادر در هنگام شیردهی طراحی شده است. برخلاف پستانک‌های گرد و سنتی، نوک این پستانک در قسمت پایین صاف و در قسمت بالا حالتی گنبدی و گرد دارد. این طراحی نامتقارن با هدف حمایت از رشد طبیعی کام (سقف دهان) و فک کودک ایجاد شده است. هنگامی که نوزاد آن را می‌مکد، زبان به راحتی در موقعیت طبیعی خود قرار می‌گیرد و فشار کمتری به لثه‌ها و دندان‌های در حال رشد وارد می‌شود. این ویژگی کمک می‌کند تا فضای کافی برای رشد صحیح دندان‌ها حفظ شود و خطر بروز ناهنجاری‌هایی مانند اپن بایت (فاصله بین دندان‌های فک بالا و پایین هنگام بسته بودن دهان) یا کراس بایت (قرارگیری نامناسب دندان‌ها روی هم) در آینده به حداقل برسد.
تفاوت پستانک ارتودنسی و معمولی
انتخاب بین پستانک ارتودنسی و معمولی یکی از تصمیمات مهمی است که والدین با آن روبرو هستند. اما برای اینکه بدانید پستانک ارتودنسی چه شکلیه می‌توانید به تصویر بالا نگاه کنید.
این دو نوع پستانک تفاوت‌های اساسی در طراحی و تاثیرگذاری بر ساختار دهان و دندان کودک دارند. درک این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند تا گزینه‌ای متناسب با سلامت و راحتی نوزاد خود انتخاب کنید.
| ویژگی | پستانک ارتودنسی | پستانک معمولی |
|---|---|---|
| شکل نوک | نامتقارن؛ پایین صاف و بالا گرد (شبیه نوک سینه مادر) | کاملا گرد و متقارن (شبیه حباب یا گیلاس) |
| تاثیر بر کام | با شکل کام هماهنگ است و به رشد طبیعی آن کمک می‌کند. | فشار بیشتری به سقف دهان وارد کرده و ممکن است باعث تنگ شدن کام شود. |
| تاثیر بر دندان‌ها | فشار را به طور مساوی توزیع می‌کند و خطر ناهنجاری‌های دندانی را کاهش می‌دهد. | می‌تواند دندان‌های جلویی را به سمت بیرون هل دهد و باعث ایجاد فاصله شود. |
| موقعیت زبان | به زبان اجازه می‌دهد در وضعیت طبیعی خود باقی بماند. | ممکن است زبان را به سمت پایین فشار دهد و الگوی بلع را تغییر دهد. |
| هدف طراحی | حمایت از سلامت و رشد طبیعی دهان و فک. | صرفاً برای ارضای غریزه مکیدن نوزاد. |
پستانک ارتودنسی برای چی خوبه
پستانک ارتودنسی فراتر از یک ابزار ساده برای ساکت کردن نوزاد عمل می‌کند. کاربردهای آن به طور مستقیم با سلامت، آرامش و ایمنی کودک در ماه‌های اولیه زندگی مرتبط است.
آرام‌سازی و کاهش بی‌قراری نوزاد
نوزادان با یک غریزه مکیدن قوی متولد می‌شوند که به آن‌ها احساس امنیت و آرامش می‌دهد. پستانک ارتودنسی با فراهم کردن یک ابزار ایمن برای مکیدن، به فعال شدن این مکانیزم طبیعی کمک می‌کند. این فرآیند باعث ترشح هورمون‌های آرام‌بخش در مغز کودک شده و می‌تواند در موقعیت‌های استرس‌زا مانند واکسیناسیون، معاینات پزشکی یا هنگام دل‌درد (کولیک) به طرز چشمگیری مؤثر باشد.
کمک به خواب راحت‌تر
بسیاری از نوزادان برای به خواب رفتن یا ماندن در خواب به مکیدن نیاز دارند. استفاده از پستانک ارتودنسی هنگام خواب می‌تواند به کودک کمک کند تا خود را آرام کرده و به خواب عمیق‌تری فرو رود. اگر نوزاد در نیمه‌های شب بیدار شود، وجود پستانک به او کمک می‌کند تا بدون نیاز به کمک والدین، دوباره به خواب برود و چرخه خواب منظم‌تری پیدا کند.
کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)
یکی از مهم‌ترین و علمی‌ترین کاربردهای پستانک، نقش آن در کاهش خطر SIDS است. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که استفاده از پستانک هنگام خواب (چه خواب روزانه و چه خواب شبانه) با کاهش قابل توجهی در خطر بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد همراه است. هرچند مکانیزم دقیق آن هنوز کاملاً مشخص نیست، اما محققان معتقدند مکیدن پستانک به باز نگه داشتن راه‌های هوایی و جلوگیری از ورود نوزاد به خواب بسیار عمیق کمک می‌کند.
جایگزین مناسب برای مکیدن انگشت
مکیدن انگشت یا شست یک عادت رایج در میان نوزادان است، اما ترک دادن آن در آینده بسیار دشوارتر از ترک پستانک است. مکیدن انگشت به دلیل فشار مداوم و سختی استخوان، می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری به ساختار فک و دندان‌ها وارد کند. پستانک ارتودنسی یک جایگزین کنترل‌شده و بهداشتی‌تر است که والدین می‌توانند زمان و نحوه استفاده از آن را مدیریت کرده و در زمان مناسب آن را از کودک بگیرند.
کاهش درد هنگام دندان درآوردن
فرایند دندان درآوردن برای بسیاری از نوزادان دردناک و آزاردهنده است. فشار ملایمی که نوزاد با مکیدن پستانک به لثه‌های خود وارد می‌کند، می‌تواند مانند یک ماساژ عمل کرده و به تسکین درد و التهاب لثه‌ها کمک کند. برخی از پستانک‌ها را می‌توان برای دقایقی در یخچال قرار داد تا با ایجاد حس خنکی، اثر تسکین‌دهندگی بیشتری داشته باشند.
طریقه استفاده پستانک ارتودنسی
روش درست استفاده از پستانک ارتودنسی به شرح زیر است:
- تمیز و استریل کردن قبل از هر بار استفاده.
- قرار دادن پستانک به‌صورت درست در دهان کودک (قسمت تخت روی زبان، قسمت گرد به سمت سقف دهان).
- استفاده فقط در زمان نیاز (مثل خواب یا آرام کردن).
- عدم آغشته کردن به مواد شیرین.
- وصل نکردن به گردن کودک (برای جلوگیری از خفگی).
مزایا و معایب پستانک ارتودنسی
مانند هر ابزار دیگری، پستانک ارتودنسی نیز دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود است. بررسی صادقانه این موارد به والدین کمک می‌کند تا با دیدی جامع، بهترین تصمیم را برای کودک خود اتخاذ کنند.
مزایای کلیدی
- حمایت از رشد طبیعی فک و کام: طراحی تخصصی آن کمترین تداخل را با ساختار طبیعی دهان دارد و به رشد هماهنگ اجزای صورت کمک می‌کند.
- کاهش فشار روی دندان‌ها: فشار ناشی از مکیدن به صورت یکنواخت‌تری توزیع می‌شود و از هل دادن دندان‌های جلویی به سمت بیرون جلوگیری می‌کند.
- پذیرش بهتر توسط نوزاد: شباهت آن به فرم سینه مادر در حین شیردهی، باعث می‌شود بسیاری از نوزادان (به‌ویژه نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند) آن را راحت‌تر بپذیرند.
- پیشگیری از ناهنجاری‌های دندانی: استفاده صحیح و کوتاه‌مدت از این نوع پستانک، خطر بروز مشکلاتی مانند اپن بایت را در مقایسه با پستانک‌های معمولی و مکیدن انگشت کاهش می‌دهد.
- ابزار مدیریتی برای والدین: پستانک ابزاری است که می‌توان آن را استریل کرد، در زمان مناسب از کودک گرفت و استفاده از آن را کنترل نمود.
معایب و چالش‌های احتمالی
- احتمال تداخل با شیردهی: توصیه می‌شود در چند هفته اول تولد (تا زمانی که الگوی شیردهی مادر و نوزاد تثبیت نشده) از پستانک استفاده نشود. معرفی زودهنگام آن ممکن است باعث “سردرگمی در مکیدن” شده و نوزاد را در گرفتن صحیح سینه مادر دچار مشکل کند.
- وابستگی بیش از حد کودک: استفاده مداوم و همیشگی از پستانک می‌تواند منجر به وابستگی شدید کودک شود، به طوری که بدون آن احساس آرامش نکند.
- افزایش ریسک عفونت گوش میانی: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده طولانی‌مدت و مداوم از پستانک (به‌ویژه پس از ۶ ماهگی) ممکن است با افزایش اندک ریسک عفونت گوش میانی همراه باشد.
- تأثیر منفی در صورت استفاده طولانی‌مدت: اگر استفاده از پستانک پس از سن ۲ تا ۴ سالگی ادامه یابد، حتی نوع ارتودنسی آن نیز می‌تواند بر روی هم‌قرارگیری دندان‌ها و رشد فک تأثیر منفی بگذارد.
نکات مهم در انتخاب و استفاده
برای بهره‌مندی حداکثری از مزایای پستانک ارتودنسی و به حداقل رساندن معایب آن، رعایت برخی نکات کلیدی در انتخاب و نحوه استفاده از آن ضروری است.
انتخاب سایز مناسب بر اساس سن
پستانک‌ها در سایزهای مختلف متناسب با سن نوزاد تولید می‌شوند (مانند ۰-۶ ماه، ۶-۱۸ ماه و +۱۸ ماه). انتخاب سایز مناسب اهمیت زیادی دارد، زیرا پستانک کوچک ممکن است خطر خفگی داشته باشد و پستانک بزرگ نیز به درستی در دهان کودک قرار نمی‌گیرد و فشار نامناسبی به فک او وارد می‌کند.
جنس پستانک (سیلیکون یا لاتکس)
پستانک‌ها معمولا از دو ماده اصلی ساخته می‌شوند:
- سیلیکون: بی‌رنگ، بی‌بو، بادوام‌تر و تمیز کردن آن آسان‌تر است. همچنین حساسیت‌زا نیست.
- لاتکس: نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر است اما دوام کمتری دارد، بوی خاصی می‌دهد و ممکن است در برخی کودکان ایجاد حساسیت کند.امروزه بیشتر پستانک‌های ارتودنسی از سیلیکون با گرید پزشکی ساخته می‌شوند.
نحوه صحیح استریل کردن
قبل از اولین استفاده و به طور منظم پس از آن، پستانک باید استریل شود. بهترین روش، جوشاندن آن در آب به مدت ۵ دقیقه است. همچنین می‌توان از دستگاه‌های استریل‌کننده یا محلول‌های ضدعفونی‌کننده مخصوص لوازم نوزاد استفاده کرد. شستشوی روزانه با آب گرم و صابون نیز برای حفظ بهداشت ضروری است.
زمان مناسب برای خداحافظی با پستانک
اکثر دندانپزشکان اطفال توصیه می‌کنند که روند گرفتن پستانک از کودک بین سنین ۲ تا ۴ سالگی آغاز شود. ادامه استفاده از آن پس از این سنین می‌تواند به طور جدی به رشد دندان‌های دائمی و ساختار فک آسیب برساند. این فرآیند باید به تدریج و با صبر و حوصله انجام شود.
علائم هشداردهنده برای توقف استفاده
اگر متوجه هر یک از علائم زیر شدید، بهتر است در مورد ادامه استفاده از پستانک با پزشک یا دندانپزشک کودک خود مشورت کنید:
- تأخیر در شروع به حرف زدن یا مشکلات گفتاری.
- بروز مشکلات دندانی قابل مشاهده مانند فاصله افتادن بین دندان‌ها.
- عفونت‌های مکرر گوش.
- وابستگی شدید کودک به طوری که در فعالیت‌های روزمره او اختلال ایجاد کند.
سرشیشه‌های ارتودنسی برای نوزادان
خرید شیشه شیر و انتخاب نوع آن، یکی دیگر از دغدغه‌های بزرگ والدین است. علاوه‌بر پستانک، سرشیشه‌ها نیز به‌شکل ارتودنسی طراحی شده‌اند. نوک سینه مادر هنگام مکیدن شیر توسط نوزاد تغییر شکل می‌دهد و حالت متقارن ندارد. سرشیشه‌های ارتودنسی نیز به‌شکل نامتقارن طراحی شده‌اند تا مشابه سینه مادر باشند. سرشیشه ارتودنسی هم همان مزایا و ویژگی‌های پستانک ارتودنسی را دارد و از حالت طبیعی فک و دندان کودک حمایت می‌کند. هنگام خرید سر شیشه به طراحی نوک آن دقت کنید. اگر کودک شما هم‌زمان از سینه مادر و شیشه شیر تغذیه می‌کند، بهتر است از نوع ارتودنسی استفاده کنید؛ زیرا کودک پس از عادت کردن به نوک گرد، ممکن است دیگر از سینه شیر ننوشد.
کلام پایانی
در این صفحه از مجله اسنپ شاپ به این سوال که «پستانک ارتودنسی چیست» پاسخ دادیم و ویژگیها، فواید و مضرات، و سن مناسب استفاده از این پستانک‌ها را بیان کردیم. پستانک‌های ارتودنسی دارای سطحی صاف در زیر و انحنایی در قسمت بالایی خود هستند که از ایجاد فشار بر دندان‌ها و فک نوزاد در هنگام مکیدن جلوگیری می‌کند. این محصول به‌خصوص برای نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند مفید است. متخصصان و دندانپزشکان کودک با توجه به فواید پستانک‌های ارتودنسی استفاده از آن را توصیه می‌کنند. شما می‌توانید جهت خرید محصولات بهداشت کودک و انواع پستانک‌های ارتودنسی به فروشگاه اینترنتی اسنپ شاپ مراجعه کنید. با استفاده از سرویس اسنپ پی امکان بهره‌مندی از فرصت خرید اقساطی فراهم شده است.
سوالات متداول
از چه سنی می‌توان از پستانک ارتودنسی استفاده کرد؟
توصیه می‌شود پس از تثبیت روند شیردهی (معمولا ۳ تا ۴ هفتگی) از آن استفاده کنید تا از تداخل با شیر مادر جلوگیری شود.
آیا پستانک ارتودنسی واقعا از مشکلات دندانی جلوگیری می‌کند؟
در صورت استفاده صحیح و ترک آن تا قبل از سه سالگی، به طور قابل توجهی خطر ناهنجاری‌های دندانی را نسبت به پستانک معمولی کاهش می‌دهد.
هر چند وقت یک‌بار باید پستانک را تعویض کرد؟
معمولا هر ۱ تا ۲ ماه یک‌بار یا با مشاهده اولین علائم فرسودگی مانند پارگی، تغییر رنگ یا چسبندگی باید آن را تعویض نمود.
تفاوت اصلی پستانک ارتودنسی با پستانک بادامی چیست؟
پستانک ارتودنسی نوکی نامتقارن و شبیه سینه مادر دارد، در حالی که پستانک بادامی (گرد) نوکی کاملاً گرد و متقارن دارد.
