منظور از حافظه رم گوشی چیست؟
فهرست
- حافظه رم گوشی چیست؟
- انواع رمهای گوشی: استاتیک و داینامیک
- انواع حافظه رم گوشی داینامیک (DDR RAM)
- کم بودن حافظه رم در گوشیها چه تاثیری دارد؟
- مناسبترین حافظه رم گوشی برای اندروید و آیفون
- بررسی ظرفیت رم | چطور این حافظه را آزاد کنیم؟
- امکان ارتقای حافظه رم گوشی بعد از خرید!
- فرق حافظه رم و رام گوشی؛ یک بار برای همیشه
عاقلانهترین رفتار قبل از خرید گوشی موبایل پرسوجو درباره جزئیات مشخصات دستگاه و یکی از سوالات پرتکرار خریداران در مورد حافظه رم هر گوشی است. بسیاری از ما شناختی از عملکرد دقیق قطعه RAM نداریم؛ فقط میدانیم که «RAM» یعنی سرعت! پذیرفتهایم هرچه ظرفیت این حافظه بیشتر باشد، سرعت پردازش بهطرز چشمگیری بیشتر و اجرای همزمان برنامهها راحتتر میشود. در ادامه همراه ما باشید تا مفصل درباره حافظه رم موبایل، انواع آن و حداقل مقدار موردنیاز برای استفاده روزمره، بازی یا کاربردهای سنگینتر صحبت کنیم.
حافظه رم گوشی چیست؟
رم (RAM) مخفف عبارت انگلیسی «Random Access Memory» بهمعنی «حافظه دسترسی تصادفی» و وظیفهاش ذخیرهسازی موقت دادهها و اطلاعات گوشی است. این قطعه الکترونیکی اطلاعات مربوط به برنامههای جدید را با سرعت بسیار زیاد ذخیره میکند، بیآنکه نیازی به بستن برنامههای پسزمینه باشد؛ شبیه ظرفی که دادههای اخیرا استفادهشده را برای کوتاهمدت نگه میدارد تا اگر پردازنده مجددا به آنها نیاز داشت، سریعتر به آنها دسترسی پیدا کند. این اطلاعات میتواند شامل دادههای سیستمعامل یا اطلاعات مربوط به اپلیکیشنهای درحال اجرا باشد. بگذارید در ادامه، با یک مثال توضیح بیشتری بدهیم.
اهمیت RAM: رابط میان پردازنده و هارد
پردازنده مسئول پردازش و اجراست. هر فعالیتی که از سختافزار گوشی استفاده کند، باید از زیر ذرهبین پردازنده بگذرد. فرض کنید حین بازی تصمیم میگیرید گالری گوشی موبایل را باز کنید و عکس خاصی را ببینید. دادههای فعلی مربوط به بازی وارد رم میشوند و منتظر بازگشت شما میمانند! در واقع پردازنده باید این اطلاعات را از محل هارد دریافت، پردازش و اجرا کند؛ اما از آنجاکه سرعتش قابلقیاس با هارد نیست، برای استخراج اطلاعات زمان زیادی تلف میکند. RAM یا حافظه دسترسی تصادفی وارد عمل میشود و اطلاعات برنامههای درحالاجرا را نگه میدارد. پردازنده در سریعترین زمان ممکن این اطلاعات را میخواند، میپردازد و اجرا میکند.
تا زمانی که گوشی خاموش است، بخشی از رم برای تمام برنامهها یا حتی سیستمعامل غیرقابلدستیابی است. بهمحض خاموشکردن موبایل نیز دادههای موجود در رم پاک میشوند.
هرچقدر حافظه رم گوشی بیشتر، بهتر!
نیاز و انتظار کاربر امروزی از کالای دیجیتال مثل موبایل، قابلیت اجرای همزمان چند اپلیکیشن و «چندوظیفگی بیعیبونقص آن» است. برخی از برنامهها مثل پیامرسانهای مختلف در طول روز همیشه باز و فعالاند. مثلا ممکن است وسط بازی سنگینی مثل PUBG، اعلان یک پیام تازه یا تماس تلفنی را دریافت کند! در نبود یک حافظه رم پرظرفیت، جابهجایی راحت و روان بین این برنامهها یک آرزوی دستنیافتنی است. پردازنده هرچقدر که قدرتمند و پرتوان باشد، برای مدیریت دادههای مورد نیاز در شرایط پیچیده به دستِ همکاریِ یک حافظه رم با ظرفیت فراوان نیاز دارد.
سرعت رم بهمراتب بیشتر از حافظه هارد طراحی میشود تا پابهپای CPU حرکت کند. هرچه حافظه بیشتری به این قطعه تخصیص یابد، دست رم برای ذخیره موقت دادهها بازتر است. در نتیجه سرعت اجرای برنامهها بیشتر و چندوظیفگی روانتر خواهد بود.
انواع رمهای گوشی: استاتیک و داینامیک
مدلهای مختلف حافظه رم گوشی در یکی از این دو دسته قرار میگیرند: حافظه استاتیک (Static) یا داینامیک (Dynamic). مدلهای استاتیک از یک حافظه شش ترانزیستوری برای ذخیره دادهها استفاده میکنند و عمده کاربرد آنها بهعنوان حافظه کش CPU است، درحالیکه حافظه داینامیک یک مدار مجتمع خاص با خازنهای مجزا دارد و هر بیت داده را در یک خازن مجزا ذخیره میکند.
تفاوت انواع حافظه رم استاتیک و داینامیک
- زمان دسترسی: رم استاتیک زمان دسترسی کمتری نسبت به رم داینامیک دارد و سریعتر است.
- قیمت: رم استاتیک گرانتر از رم داینامیک است.
- مصرف انرژی: رم استاتیک نیازمند منبع تغذیه ثابت است، خازن ندارد و نسبت به رم داینامیک انرژی بیشتری مصرف میکند.
- حفظ اطلاعات: رم استاتیک غیرفرّار و رم داینامیک فرّار است و برای حفظ طولانیمدت اطلاعات، باید مرتب با ولتاژ تغذیه شود.
- مدار داخلی: رم استاتیک مدار داخلی پیچیده و رم داینامیک مدار داخلی کوچک در سلول حافظه تکبیتی دارد.
- ظرفیت ذخیرهسازی: رم استاتیک نسبت به تراشه رم داینامیک ظرفیت ذخیرهسازی کمتری دارد.
- چگالی بستهبندی: این ویژگی در رمهای استاتیک کمتر و در رمهای داینامیک بیشتر است.
انواع حافظه رم گوشی داینامیک (DDR RAM)
حافظه رم اکثر گوشیهای امروزی از نوع «Low-Power Double Data Rate» یا «LPDDR» است که توان کمتری نسبت به رم DDR مصرف میکند. این خانواده شامل انواع رم LPDDR۱ تا LPDDR۵ است.
رم گوشی LPDDR۱
نسل اول LPDDR در Moto Droid X و iPad بهکار رفت و نتیجهاش برای آن زمان (حدودا ۱۵ سال قبل) شگفتانگیز بود. این مدل رم با سرعت بین ۴۰۰ تا ۵۳۳ مگاترانسفربرثانیه وارد بازار شد.
رم گوشی LPDDR۲
نسل بعدی برای تامین نیازهای روبهرشد صنعت تلفنهای هوشمند، بهبود قابلاعتنایی در تراکم حافظه، مصرف انرژی، عملکرد و حتی ظرفیت رم داشت. زمان اجرا بهلطف گسترش پهنای باند کوتاهتر بود و دست پردازنده را برای پردازش همزمان دادههای بیشتر باز میگذاشت. تا ۵۰درصد افزایش راندمان مصرف انرژی و ولتاژ هسته بهبودیافته از دیگر نکات مثبت این رمها محسوب میشد. گوشیهای هوشمند نوکیا لومیا ۸۰۰، گلکسی S۲ پلاس، آیفون ۴S و بلکبری پورش دیزاین با رم LPDDR۲ وارد بازار شدند.
رم گوشی LPDDR۳
در سال ۲۰۱۳ شاهد اولین حضور رمهای LPDDR۳ در بازار بودیم. این رمها مثل بمب سروصدا کردند و بهسرعت در ساخت گوشیهای مختلف مثل آیفون ۶، سامسونگ گلکسی S۴ و تکنو L۳ بهکار رفتند. این رمها نسبت به نسل قبلی چیزی حدود ۵۰درصد پهنای باند بیشتر (۸٫۵ تا ۱۲٫۵ گیگابایت در ثانیه) ارائه میکردند و بازده انرژی و تراکم حافظه در آنها چندین برابر بهتر از نسل قبلی بود. بهلطف این رمها سرعت انتقال داده به ۱۶۰۰ تا ۲۱۳۳ مگاترانسفربرثانیه رسید!
رم گوشی LPDDR۴ و LPDDR۴x
با از راه رسیدن رمهای LPDDR۴ و LPDDR۴x در سال ۲۰۱۴ قابلیت پخش حرکات آهسته، ویدیوی ۴K و تشخیص چهره به گوشیها اضافه شد و زمان راهاندازی و بارگذاری به حداقل آن دوران رسید. پهنای باند رمهای این نسل به ۲۵ گیگابایت در ثانیه میرسید و توانستند سرعت انتقال داده را تا ۴۲۶۶ مگاترانسفربرثانیه افزایش دهند.
رم گوشی LPDDR۵
استاندارد LPDDR۵ برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ معرفی شد و با سرعت انتقال داده ۶۴۰۰ MT/s، همه را شگفتزده کرد. با وجود سرعت و قدرت حیرتانگیز، این رمها ولتاژ هسته پایینتری داشتند؛ در نتیجه میزان مصرف انرژی آنها نسبت به نسلهای قبلی کمتر بود. گوشیهای سطح بالا مثل سامسونگ گلکسی ۲۰ (نرمال، پلاس و اولترا)، ردمی ۱۱X (نرمال، پرو و اولترا) و وان پلاس ۹ از فناوری این نوع حافظه رم بهرهمند هستند.
رم گوشی LPDDR۵X
مدتی بعد از معرفی LPDDR۵، افزونه LPDDR۵X معرفی شد تا با افزایش ۳۳درصدی نرخ داده، پهنای باند را به ۸۵۳۳ مگابیت بر ثانیه برساند. این تراشه نرخ کلاک بالاتری دارد، خطای بیت را کاهش و عملکرد بهتری ارائه میدهد. البته باید اعتراف کرد با وجود افزایش پهنای باند به اندازه یکسوم نسل قبلی، رمهای LPDDR۵ و LPDDR۵X تفاوت چندان در فناوری ساخت ندارند. شیائومی Mi ۱۲ مجهز به این نوع حافظه تولید و روانه بازار شده است.
کم بودن حافظه رم در گوشیها چه تاثیری دارد؟
این روزها تمام گوشیهای هوشمند با رمهای پرظرفیت وارد بازار میشوند؛ نهفقط آیفون بلکه برندهای تازهوارد نیز بین ۴ تا ۱۲ گیگ رم برای محصولات خود در نظر میگیرند! چون حتی کاربرانی که اطلاعات زیادی درباره عملکرد رم ندارند، دوست دارند عددهای بزرگتر بشنوند. حق هم دارند. زمانی که حافظه رم گوشی کم باشد، بخش عمده آن را برنامههای فعلی و درحالاجرا اشغال میکنند و برنامههای کمتر ضروری در حافظه ثانویه قرار میگیرند. این اولویتبندی بهمعنای اتلاف وقت بیشتر زمان جابهجایی بین اپلیکیشنهاست.
میتوان گفت ظرفیت کم رم بهتنهایی به سرعت عملکرد دستگاه ضربه میزند و تجربه کاربر را خدشهدار میکند. پیشنهاد میکنیم اگر استفاده روزمره از تلفن همراه دارید، یک گوشی با رم ۶ تا ۸ گیگابایتی تهیه کنید و برای بازیهای سنگین و پردازشهای حرفهای سراغ گوشیهایی با رم ۱۲ گیگابایت به بالا بروید.
مناسبترین حافظه رم گوشی برای اندروید و آیفون
اگر اندرویدباز هستید، هنگام خرید گوشی سامسونگ، شیائومی و برندهای دیگر، روی حافظه ۸ گیگابایت به بالا دست بگذارید. برنامههای اندرویدی روزبهروز سنگینتر میشوند و استفاده راحت از آنها بدون حافظه رم پرظرفیت ممکن نیست. این نیاز بهقدری جدی است که جدیدترین گوشیهای اندرویدی بازار با حافظه رم ۱۲ تا ۱۶ گیگابایتی طراحی و تولید شدهاند.
در مورد محصولات اپل، اوضاع کمی فرق میکند. سیستم عامل iOS سبک و ساده است؛ همچنین طراحی سیستم مدیریت حافظه اپل بهگونهای است که پردازنده برای اجرای کارآمد برنامهها نیازمند کمترین حافظه پسزمینه احتیاج باشد. از اینرو اکثر گوشیهای آیفون با رم ۴ یا ۸ گیگابایتی طراحی و تولید میشوند.
با بهروزرسانی هرساله نرمافزارها و بازیهای اندروید و iOS، اجرای برنامههای جدید نیازمند حافظه رم گوشی با ظرفیت فراوان است. بنابراین مقدار حافظهای که امروز کافی به نظر میرسد، شاید برای چند سال آینده کافی نباشد!
بررسی ظرفیت رم | چطور این حافظه را آزاد کنیم؟
هنگام خرید حضوری موبایل از گوشیفروشیها یا خرید قسطی اسنپ پی از شاپ پلاس میتوانید اطلاعات مربوط به رم گوشی را با جزئیات بخوانید. این اطلاعات در تنظیمات گوشیهای اندرویدی قابلمشاهده است. کافی است وارد بخش تنظیمات شوید، گزینه about Phone یا about device را لمس کنید و سپس روی RAM ضربه بزنید. دریافت جزئیات مربوط به حافظه رم در آیفون به این سادگی نیست. اپل این اطلاعات را فاش نمیکند؛ مگر آنکه برای دریافت آن از برنامههای شخص ثالث استفاده کنید!
اطلاعات تا زمانی در حافظه رم باقی میمانند که گوشی روشن و منبع تغذیه متصل باشد. هر زمان دستگاه بهخاطر تخلیه باتری موبایل یا هر علت دیگری خاموش شود، دادههای ذخیرهشده در رم نیز پاک میشوند. برای آزادسازی این حافظه لایو والپیپر نگذارید، برنامههای بلااستفاده را حذف کنید، تعداد برنامههای باز و فعال در پسزمینه را کاهش دهید و از نرمافزارهای مدیریت RAM برای تخلیۀ آنی این حافظه استفاده کنید.
امکان ارتقای حافظه رم گوشی بعد از خرید!
خیلیها بعد از گذشت چند سال بهفکر ارتقای حافظه رم گوشی میافتند. این کار غیرممکن نیست. تعمیرکار حرفهای وارد بخش روت دستگاه میشود و با استفاده از یک کارت Micro SD، ظرفیت رم را افزایش میدهد. این کار قدرت چندوظیفگی پردازنده را بالا میبرد؛ اما نباید انتظار معجزه داشت!
گوشیهای هوشمند ردهبالا که در سالهای اخیر وارد بازار شدند، قابلیت افزایش حافظه رم بهصورت مجازی را دارند. طراحی سیستم مدیریت حافظه در این گوشیهای پیشرفته طوری است که برای افزایش حافظه رم، چند گیگابایت از حافظه داخلی دستگاه قرض میگیرند. به همین خاطر است که انواع برنامهها و وظایف را همزمان اجرا میکنند و آخ نمیگویند. فراموش نکنید که بارگیری داده از تراشه حافظه SSD همچنان زمانبر است؛ اما نه آنقدر زمانبر که برای اجرای بازیهای سنگین به مشکل بربخوریم! در کل باید بدانید که قدرت محاسباتی هیچیک از این تکنولوژیها به گرد پای حافظه رم گوشی با ظرفیت بالا نمیرسد.
فرق حافظه رم و رام گوشی؛ یک بار برای همیشه
در این بخش از مجله اسنپ شاپ یک بار برای همیشه فرق حافظه رم و رام گوشی را بیان میکنیم. رام (ROM) مخفف عبارت انگلیسی «Read Only Memory» بهمعنی «حافظه تنها خواندنی» است. این حافظه غیرفرّار است و برخلاف رم، اطلاعات را حتی پس از خاموشی دستگاه حفظ میکند. اینجا محل ذخیره دادههای مربوط به سیستمعامل و برخی برنامههای اجرایی است. دادههای مربوط به بایوس سیستم برای راهاندازی اولیه دستگاه و اجرای نرمافزارهای پایه اینجا ذخیره شدهاند. برخلاف حافظه رم گوشی، حافظه رام را فقط میتوان بازنویسی کرد و امکان نوشتن در آن یا دسترسی به اطلاعات آن توسط پردازنده وجود ندارد.
حرف آخر
در این مقاله بهطور مفصل درباره حافظه رم گوشی و انواع آن صحبت کردیم. حافظه رم گوشی عصای دست پردازنده برای اجرای همزمان برنامههاست. برای خرید انواع کارت حافظه از معتبرترین برندهای موجود، همین حالا فروشگاه آنلاین اسنپ شاپ را باز کنید. امکان خرید بهترینها، از گرانترین تا ارزانترین آنها بهصورت نقد یا اقساط بدون ارائه چک، سفته یا ضامن امکانپذیر است.
امیدواریم بعد از خواندن این مقاله ابهامی در مورد رم موبایل در ذهنتان باقی نمانده باشد. چنانچه اطلاعاتی ارزشمندی در مورد انتخاب رم گوشی دارید، ما و همراهان ما در شاپ پلاس بیصبرانه مشتاق شنیدن نظراتتان هستیم.