راهنمای خرید CPU

پردازنده یا CPU مغز متفکر رایانه است و تصمیم‌گیری در مورد انتخاب و خریدش به مؤلفه‌های مختلفی بستگی دارد. تعداد هسته‌ها، سرعت کلاک، توان حرارتی، حافظه کش، نوع سیستم، برند تولیدکننده، نسل CPU و ده‌ها مورد دیگر را باید در کفه‌های ترازو گذاشت تا به منطقی‌ترین انتخاب رسید. اگر نمی‌دانید کدام پردازنده نیازها و انتظارات‌تان را به‌خوبی برآورده می‌کند و در کنار سایر اجزای کامپیوتر شما بهترین عملکرد را دارد، همراه ما باشید تا انتخاب را برایتان ساده‌تر کنیم.

سی پی یو چیست؟

واحد پردازنده مرکزی یا Central Processing Unit (به‌اختصار، CPU) مرکز کنترل، مغز متفکر و قلب تپندۀ انواع رایانه رومیزی، لپ تاپ، تبلت و گجت‌های هوشمند است. این واحد مسئولیت کل عملیات پردازشی را به‌تنهایی به‌دوش می‌کشد و یکی از معدود اجزایی‌ است که اگر نباشد، سیستم کار نمی‌کند‍! کلیه محاسبات سیستم در این چیپ الکترونیکی کوچک اما قدرتمند خلاصه می‌شود: از خواندن و اجرای دستورالعمل‌های مختلف برنامه‌ها تا ارسال خروجی به حافظه.

کدام CPU برای شما بهتر است؟

در راهنمای خرید CPU باید و نبایدی وجود ندارد؛ همه‌چیز برمی‌گردد به نوع استفاده کاربر و بودجه‌ای که مد نظر دارد. معیارهای عددی نظیر مصرف انرژی، خروجی گرما، تعداد هسته‌ها، تعداد رشته‌ها، فرکانس کلاک پایه، حافظه کش و غیره انتخاب میان پردازنده‌ها را برای ما راحت می‌کنند. این اعداد هرچقدر بزرگ‌تر، پردازنده مرکزی CPU به همان نسبت قوی‌تر و سنگین‌تر! البته اما همه ما به‌دنبال بهترین و قوی‌ترین نیستیم بلکه بسته به احتیاج و هدف خود، به‌دنبال مناسب‌ترین گزینه می‌گردیم.

۱. CPU برای مصارف عمومی و خانگی

اگر کل استفادۀ کاربر از رایانه در وب‌گردی، پخش فیلم، موزیک و محاسبات ساده خلاصه شود، احتیاجی به پردازنده‌های قدرتمند نیست. خانواده‌های Ryzen ۳ یا Intel i۳ برای این میزان استفاده کارراه‌اندازند. کافی‌ است سرعت پردازنده در حدود یک گیگاهرتز باشد، سوکت آن با مادربرد سیستم سازگار باشد و از یک واحد پردازش گرافیکی یکپارچه بهره ببرد تا کاربر از خرید کارت گرافیک به‌صورت مجزا بی‌نیاز شود. نسل‌های قدیمی‌‌تر و ارزان‌تر اینتل به‌خوبی از عهده انجام وظایف سبک برمی‌آیند.

۲. CPU برای گیمینگ 

این روزها بیشتر بازی‌های رایانه‌ای به‌گونه‌ای طراحی و بهینه‌سازی شده‌اند که در درجۀ اول از قدرت کارت گرافیک سیستم استفاده کنند. بنابراین قبل از خرید پردازنده‌های قدرتمند و گران‌قیمت با کارت گرافیک یکپارچه برای گیمینگ، واجب است بدانید که این پردازنده‌ها نمی‌توانند جایگزین خوبی برای کارت گرافیک اختصاصی باشند! برای انتخاب بهترین کارت گرافیک مناسب برای گیمینگ ابتدا راهنمای خرید کارت گرافیک را به‌دقت مطالعه کنید. برای اجرای اکثر بازی‌های رایانه‌ای یک پردازنده‌ چهارهسته‌ای میان‌رده مثل i۵ یا Ryzen ۵ با توان حرارتی و سیستم خنک‌کننده قوی کاملا مناسب و کافی است. 

۳. CPU برای استریم

استریم‌‌کردن (Streaming Media) نیازی به پردازنده‌های قدرتمند ندارد. اگر توقع زیادی از یک پردازنده ندارید، یک پردازنده دوهسته‌ای i۳ یا Ryzen ۳ برای شما کاملا مناسب است. اما اگر انتظارات‌تان از کیفیت استریم بالاست و نمی‌خواهید با چالش افت نرخ فریم روبه‌رو شوید، به یک CPU قوی‌تر مثل پردازنده‌های i۹ یا Ryzen ۹ نیاز خواهید داشت. البته برای تجربه‌ استریم حرفه‌ای خرید پردازنده‌های پیشرفته‌تر مثل Ryzen Threadripper ای‌ام‌دی و Core X-Series اینتل را به شما توصیه می‌کنیم.

۴. CPU برای استفاده حرفه‌ای

پردازندۀ مناسب کارهای گرافیکی و حرفه‌ای باید تعداد هسته‌های زیاد و سرعت کلاک بالا داشته باشد. هرچه این دو معیار عددی بیشتر باشند، عملکرد پردازنده در انجام هم‌زمان وظایف مختلف، پاسخ‌گویی سریع و انجام وظایف تک‌رشته‌ای بهتر است. اگر مدام مشغول رندرگیری، طراحی، پردازش‌ گرافیکی و انجام بازی‌های فوق‌حرفه‌ای هستید، بهتر است سراغ پردازنده‌های هشت‌هسته‌ای با تعداد رشته‌های بالا بروید. پردازنده‌های i۷ یا Ryzen ۷ و  i۹ یا Ryzen ۹ اوج انتظارات‌ یک ویرایشگر یا گیمر حرفه‌ای را به‌خوبی برآورده می‌کنند.

چه مشخصاتی در CPU مهم است؟

خرید کالای دیجیتال نیازمند بررسی همه‌جانبه است، به‌ویژه زمانی که صحبت از خرید CPU باشد. قبل از انتخاب قطعی این قطعه کوچک با وظیفه بزرگ، با توجه به نکات بخش قبل و مواردی که در این قسمت از راهنمای خرید CPU مطرح می‌کنیم، نسبت متعادل و مطلوب میان این معیارها را بیابید.

۱. تعداد هسته‌ها و رشته‌های CPU

هر هسته CPU را یک پردازشگر مجزا تصور کنید. هرچه تعداد پردازشگر‌ها بیشتر باشد، قابلیت چندوظیفگی پردازنده برای انجام هم‌زمان وظایف مختلف بیشتر است. تعداد رشته‌های CPU بیانگر تعداد وظایفی است که پردازنده در یک زمان انجام می‌دهد. رشته‌ها با استفاده بهینه از بخش‌های بلااستفاده CPU، از نهایت عملکرد هسته‌ها برای افزایش کارایی پردازنده استفاده می‌کنند.

۲. حافظه پنهان یا کش CPU

بخشی از هر پردازنده به مقدار جزئی حافظه سریع اختصاص یافته که اطلاعات مورد نیاز CPU را در خود نگه می‌دارد. هرچقدر ظرف این حافظه بزرگ‌تر باشد، نیاز پردازنده به رفت‌و‌بازگشت تا رم برای خواندن اطلاعات ضروری کمتر و سرعت پردازش بیشتر است. معمولا هر هسته CPU یک حافظه کش L۲ مجزا دارد؛ علاوه‌بر آن، یک حافظه کش L۳ بین تمام هسته‌ها مشترک است.

۳. سرعت کلاک و کلاک بوست

شرکت سازنده CPU سرعت هر تک‌هسته را با معیار کلاک و برحسب مگاهرتز یا گیگاهرتز اعلام می‌کنند. بین دو پردازندۀ هم‌نسل با تعداد هسته‌های یکسان، پردازنده‌ای قوی‌تر است که فرکانس کلاک پایه آن بیشتر باشد. از‌طرفی سرعت کلاک بوست پردازنده هم مهم است. باید بدانید در مواقعی مثل رندرگیری که نیاز به قدرت پردازشی بیشتر است، پردازنده با تبدیل خودکار به هایپردرایو، چقدر قدرت پردازشی اضافه فراهم می‌کند‍!

۴. شرکت سازنده CPU

در‌حال‌حاضر دو کمپانی Intel و AMD آشنا‌ترین نام در صنعت تولید CPU محسوب می‌شوند و هریک نقاط ضعف و نقاط قوت خود را دارند. در بخش بعدی مفصل درباره تفاوت‌های این دو غول سازنده CPU صحبت می‌کنیم. کمپانی اپل نیز پردازنده‌های اختصاصی خود را با نام M تولید می‌کند و در مک‌بوک‌ها می‌گنجاند. پردازنده‌های این شرکت به‌شکل یک تراشه مستقل در بازار یافت نمی‌شوند.

۵. برچسب‌ها و نسل‌های CPU

شرکت‌های تولیدکننده برای معرفی بهتر محصولات خود، آن‌ها را دسته‌بندی می‌کنند و این دسته‌بندی در نام پردازنده پیداست. حتی اگر چیز زیادی از طرح نام‌گذاری پردازنده‌ها دست‌گیرتان نمی‌شود، بدانید که معمولا (نه همیشه!) اعداد بالاتر نشان‌دهنده توان و قدرت بیشتر است. برای مثال پردازنده AMD ۷۸۰۰X سریع‌تر از AMD ۷۶۰۰X یا پردازنده Intel ۱۳۹۰۰K سریع‌تر از Intel ۱۳۴۰۰K است.

۶. سازگاری سوکت‌ها

انتخاب نوع پردازنده متناسب با مادربرد سیستم یکی از مهم‌ترین نکات این راهنمای خرید CPU است. باید بدانید که نوع سوکت CPU روی مادربرد دست‌تان را برای ارتقای CPU به آخرین و جدید‌ترین مدل‌ها می‌بندد! پس اگر حالا‌حالا‌ها قصد ارتقای مادربرد را ندارید، سیستمی بخرید که مادربرد آن از نسخه CPU انتخابی شما و ترجیحا چند نسل بعدی آن پشتیبانی کند. نگفته نماند که پردازنده‌های جدید AMD سازگاری خوبی با مادربردهای نسل قدیم دارند.

۷. اورکلاک‌پذیری پردازنده

منظور از اورکلاک ارسال انرژی بیشتر برای افزایش فرکانس کاری پردازنده است. بعضی از CPU های بازار مثل جدید‌ترین سری Ryzen شرکت AMD در این مورد قوی‌تر عمل می‌کنند و از این نظر محبوب‌ترند. البته این‌طور که از نتایج مقایسه پردازنده‌های قابل اورکلاک و غیر قابل اورکلاک AMD و Intel پیداست، بهتر است به‌جای صرف هزینه اضافه برای این مدل پردازنده‌ها، همان مبلغ را برای خرید پردازنده‌ای سریع و قوی با فرکانس بالا بپردازید.

۸. واحدهای پردازش گرافیکی یکپارچه

این روزها شاهد تولید و عرضه پردازنده‌هایی هستیم که به‌لطف تعبیه گرافیک یکپارچه در آنها، هزینه خرید کارت گرافیک را در جیب کاربر نگه می‌دارند. البته این تراشه‌ها هرگز قدرت پردازش GPU اختصاصی را ندارند و برای انجام وظایف پردازشی سنگین یا گیم حرفه‌ای، جایگزین بی‌نقص کارت گرافیک اختصاصی نیستند. نهایت انتظاری که می‌توان از این مدل پردازنده‌ها داشت تکمیل وظایف روزمره شامل وب‌گردی و پخش موسیقی است. برای تکمیل اطلاعات‌تان در این زمینه، مقالۀ همه چیز درباره GPU را بخوانید.

۹. توان طراحی حرارتی (TDP)

این معیار بیانگر میزان خروجی گرما برای دست‌یابی به سرعت کلاک پایه است. هر پردازنده برای ارائۀ سرعت کلاک پایه مقدار مشخصی انرژی مصرف و در نتیجه مقدار مشخصی حرارت تولید می‌کند. سازنده مقدار این حرارت خروجی را با معیار «توان طراحی حرارتی پردازنده» اعلام می‌کند و این عدد معمولا بین ۶۵ تا ۹۵ وات متغیر و دانستنش برای انتخاب خنک‌کننده مناسب، واجب است. برای اتصال خنک‌کننده و سایر لوازم جانبی به سیستم، خرید USB هاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

۱۰. پشتیبانی از نوع حافظه رَم (DDR۴ یا DDR۵)

آخرین نکته‌ حائز اهمیت در این راهنمای خرید CPU، تناسب نوع حافظه و نسل پردازنده است. اکثر پردازنده‌های جدید برای ارائه بالاترین حد عملکرد و بیشترین قدرت پردازشی، نیازمند همکاری فرکانس رم DDR۵ هستند. جالب است بدانید برخی از پردازنده‌ها (مثل ۷۰۰۰ Ryzen شرکت AMD) فقط از حافظه‌های DDR۵ پشتیبانی می‌کنند! تراشه‌های نسب قدیمی هم بالطبع با حافظه DDR۴ سازگارترند. حال که بحث حافظه و ذخیره‌ساز داده داغ است، پیشنهاد می‌کنیم این راهنمای انتخاب SSD را از دست ندهید.

راهنمای خرید CPU؛ AMD بخریم یا Intel؟

تا همین چند سال پیش پاسخ قرص‌ومحکم ما به این سؤال اینتل بود اما پردازنده‌های جذاب و قدرتمند AMD یک‌شبه راه چندساله را طی کرده و حالا همراه با رقیب سرسخت خود یعنی اینتل قدم برمی‌دارند. در‌حال‌حاضر این نبرد دیرینه برنده‌ای ندارد. هر دو سازنده نقاط ضعف و قوت خود را دارند. پردازنده‌های اینتل مدت‌ها نبض بازار را در دست داشته‌اند، گران‌ترند، امن‌ترند و انتخاب همه‌جانبه‌ای محسوب می‌شوند؛ با‌این‌حال نسخه‌های جدید این سازنده نسبت به نسل قبلی ارتقای قابل‌توجهی نداشته‌اند؛ در‌حالی‌که پردازنده‌های AMD از جدیدترین فناوری‌های ساخت و لیتوگرافی بهره می‌برند، عملکرد بهتری در گیم دارند و معمولا در قبال مبلغ پرداختی، ارزش و توان بیشتری ارائه می‌دهند. در این بخش از شما همراهان شاپ پلاس می‌خواهیم برای درک عمیق‌تر اختلاف میان پردازنده‌های این دو سازنده، نگاهی به جدول زیر بیندازید. در این جدول، تراشه‌های اینتل و AMD را براساس ویژگی‌های کلیدی آنها امتیازبندی کرده‌ایم.

نام پردازنده		بازی	استریم	تولید محتوا	مالتی‌تسک
بالارده اینتل	i۷	امتیاز ۸	امتیاز ۸	امتیاز ۸	امتیاز ۸
	i۹	امتیاز ۱۰	امتیاز ۱۰	امتیاز ۱۰	امتیاز ۱۰
بالارده AMD	Ryzen ۷	امتیاز ۸	امتیاز ۸	امتیاز ۸	امتیاز ۸
	Ryzen ۹	امتیاز ۹	امتیاز ۱۰	امتیاز ۹	امتیاز ۹
	Ryzen Threadripper	امتیاز ۸	امتیاز ۸	امتیاز ۱۰	امتیاز ۱۰
	Ryzen Threadripper PRO	امتیاز ۸	امتیاز ۸	امتیاز ۱۰	امتیاز ۱۰
میان‌رده و پایین‌رده اینتل	i۵	امتیاز ۶	امتیاز ۶	امتیاز ۶	امتیاز ۶
	i۳	امتیاز ۴	امتیاز ۴	امتیاز ۴	امتیاز ۴
	Pentuim	امتیاز ۲	امتیاز ۲	امتیاز ۲	امتیاز ۲
	Celeron	امتیاز ۱	امتیاز ۱	امتیاز ۱	امتیاز ۱
میان‌رده و پایین‌رده AMD	Ryzen ۵	امتیاز ۶	امتیاز ۶	امتیاز ۵	امتیاز ۵
	Ryzen ۳	امتیاز ۴	امتیاز ۴	امتیاز ۲	امتیاز ۲
	Athlon	امتیاز ۲	امتیاز ۱	امتیاز ۱	امتیاز ۱

پرفروش‌ترین پردازنده‌های بازار

اگر با وجود تمام نکات مطرح‌شده انتخاب هنوز برایتان سخت است، چند پیشنهاد خوب برایتان داریم. نوع استفاده و ظرفیت سیستم خود را در نظر بگیرید و از بین این پردازنده‌ها دست به انتخاب بزنید:

• ارزان‌قیمت: سی پی یو Intel Pentium Gold G۷۴۰۰
• اقتصادی: پردازنده Intel Core i۳-۱۲۱۰۰
• گیمینگ: سی‌پی‌یو Intel Core i۵-۱۲۴۰۰F
• گیمینگ: پردازنده Intel Core i۵-۱۳۴۰۰
• گیمینگ و طراحی: سی پی یو Intel Core i۵-۱۳۶۰۰KF
• روزمره و گیمینگ سبک: پردازنده AMD Ryzen ۵ ۵۶۰۰X
• گیمینگ، طراحی و پردازش گرافیکی: سی‌پی‌یو AMD Ryzen ۵ ۷۶۰۰X
• گیمینگ، طراحی و پردازش سنگین: پردازنده Intel Core i۷-۱۳۷۰۰KF
• رندرگیری و طراحی: سی پی یو Intel Core i۹-۱۴۹۰۰K
• رندرگیری، طراحی و تدوین: سی‌پی‌یو AMD Ryzen ۹ ۷۹۵۰X

با خرید قسطی اسنپ پی شرایط برای خرید CPU به‌صورت اقساط، بدون چک و سفته و ضامن کاملا هموار است.

حرف آخر

برای آنکه از کارایی بهینه رایانه شخصی دقیقا مطابق با نیازها و ترجیحات خود لذت ببرید، فاکتورهای مطرح‌شده را با وسواس بیشتری بررسی کنید. هرچقدر تعداد هسته‌ها و میزان حافظه کش یا ساعت کلاک، توان حرارتی و توربو بیشتر باشد، پردازنده قدرتمندتر است. البته بهترین حالت ممکن، انتخابی است که تمام این فاکتورها را با توجه به نیاز شخصی کاربر در بر بگیرد. دغدغه یافتن فروشنده معتبر را از ذهنتان پاک کنید! شما عزیزان می‌توانید قوی‌ترین انواع CPU تولید برندهای معتبر جهان را از فروشگاه اسنپ شاپ تهیه کنید؛ بی‌آنکه نگران پرداخت یکجای قیمت محصول باشید. در آخر مثل همیشه مشتاق خواندن دانسته‌ها و تجربیات شما در این زمینه هستیم.