دلایل ریزش مو و راه های جلوگیری از آن
فهرست
خیلی از افراد با مشکل ریزش مو دست و پنجه نرم می‌کنند. مشکلی که هم در آقایان و هم در بانوان دیده میشود. دیدن چند تار مو روی برس، لباس یا بالش می‌تواند برای هر کسی نگران‌کننده باشد. این پدیده که طیف وسیعی از افراد را در سنین مختلف درگیر می‌کند. اما دلایل ریزش مو چیست و چطوری میشود از ریزش مو چلو گیری کرد
دلایل ریزش مو
شناسایی عامل اصلی ریزش مو، کلید انتخاب روش درمانی موثر است. دلایل این عارضه بسیار متنوع بوده و از عوامل ژنتیکی تا سبک زندگی را در بر می‌گیرد.
ریزش موی ارثی
یکی از شایع‌ترین دلایل ریزش مو در سراسر جهان، عامل وراثت است که به آن «آلوپسی آندروژنیک» یا طاسی با الگوی مردانه/زنانه می‌گویند. این وضعیت به دلیل حساسیت فولیکول‌های مو به هورمون دی‌هیدروتستوسترون (DHT) رخ می‌دهد. در مردان، این نوع ریزش معمولا با عقب رفتن خط رویش مو و کم‌پشت شدن قسمت تاج سر همراه است. در زنان به صورت نازک شدن کلی موها در تمام سر، به ویژه در قسمت فرق سر، خود را نشان می‌دهد و به ندرت منجر به طاسی کامل میشود.
ریزش موی هورمونی در مردان و زنان
نوسانات هورمونی یکی از دلایل اصلی ریزش مو، به ویژه در زنان و حتی مردان محسوب میشود. شرایطی مانند بارداری، زایمان، شروع یا قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری و یائسگی می‌توانند باعث ایجاد نوعی ریزش موی موقت به نام «تلوژن افلوویوم» شوند. علاوه بر این، اختلالات تیروئید (پرکاری یا کم‌کاری) و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) نیز با برهم زدن تعادل هورمونی، می‌توانند به ریزش شدید مو منجر شوند.
تاثیر تغذیه بر ریزش مو
کمبود کدام ویتامین ریزش مو را تشدید می‌کند؟ کمبود هر یک از این مواد مغذی می‌تواند ساختار مو را ضعیف کرده و باعث ریزش آن شود. مهم‌ترین کمبودهای تغذیه‌ای که با ریزش مو مرتبط هستند عبارتند از:
- آهن: کمبود آهن یکی از شایع‌ترین دلایل ریزش مو در زنان است.
- پروتئین: مو عمدتا از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است. رژیم‌های غذایی فاقد پروتئین کافی، بدن را مجبور می‌کنند تا پروتئین را برای عملکردهای حیاتی‌تر ذخیره کند و در نتیجه رشد مو متوقف میشود.
- روی (زینک): این ماده معدنی در ترمیم و رشد بافت مو نقش اساسی دارد.
- ویتامین‌های گروه B: به ویژه بیوتین (B7) که برای تولید کراتین ضروری است.
- ویتامین D: تحقیقات جدید نشان می‌دهد که کمبود ویتامین D می‌تواند در ریزش مو نقش داشته باشد.
ریزش مو ناشی از استرس
استرس شدید جسمی یا روحی می‌تواند تعداد زیادی از فولیکول‌های مو را به طور ناگهانی وارد فاز استراحت (تلوژن) کند. این وضعیت که به «تلوژن افلوویوم» معروف است، معمولا چند ماه پس از یک رویداد استرس‌زا مانند یک بیماری سخت، جراحی بزرگ، یا یک شوک عاطفی شدید رخ می‌دهد. خبر خوب این است که این نوع ریزش مو معمولا موقتی بوده و با مدیریت استرس و بازگشت بدن به حالت عادی، موها دوباره رشد می‌کنند.
بیماری‌های خاص
برخی بیماری‌ها می‌توانند به طور مستقیم به فولیکول‌های مو حمله کرده یا با ایجاد التهاب، باعث ریزش مو شوند و به دلایل ریزش مو تبدیل شوند. «آلوپسی آره‌آتا» یا ریزش موی سکه‌ای، یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث ایجاد لکه‌های طاسی گرد روی سر یا بدن میشود. همچنین، عفونت‌های قارچی پوست سر مانند «کچلی» نیز می‌توانند باعث ریزش موی موضعی شوند.
چه قرص هایی باعث ریزش مو میشود
عوارض جانبی برخی داروها می‌تواند شامل ریزش مو باشد. داروهای مورد استفاده در شیمی‌درمانی شناخته‌شده‌ترین مثال هستند، اما داروهای دیگری نیز می‌توانند این عارضه را ایجاد کنند، از جمله:
- داروهای رقیق‌کننده خون
- برخی داروهای ضدافسردگی
- داروهای کنترل فشار خون (بتابلاکرها)
- دوزهای بالای ویتامین A
مراقبت نادرست از مو
از دیگر دلایل ریزش مو مراقبت نادرست از مو است. روش‌های آرایشی و مراقبتی خشن و نادرست نیز می‌توانند به ساقه و ریشه مو آسیب فیزیکی وارد کرده و باعث شکنندگی و ریزش شوند. این موارد شامل استفاده بیش از حد از وسایل حرارتی (سشوار، اتو مو)، دکلره و رنگ کردن مکرر، و بستن موها به شکل خیلی سفت و کشیده (مانند مدل دم اسبی یا بافت‌های محکم) است که به «آلوپسی کششی» معروف است.
با رازهای موی سالم و درخشان آشنا شوید.
راه های جلوگیری از ریزش مو
اگرچه نمی‌توان از ریزش موی ارثی به طور کامل جلوگیری کرد، اما با اتخاذ یک سبک زندگی سالم و مراقبت صحیح، می‌توان سرعت آن را کاهش داد و از انواع دیگر ریزش مو پیشگیری کرد.
اصلاح رژیم غذایی
یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی، سنگ بنای داشتن موهای سالم است. اطمینان حاصل کنید که رژیم شما سرشار از پروتئین، آهن، روی و ویتامین‌ها باشد.
| ماده مغذی | منابع غذایی |
|---|---|
| پروتئین | گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات، لبنیات |
| آهن | گوشت قرمز، اسفناج، عدس، لوبیا، جگر |
| روی (زینک) | گوشت، دانه‌های کدو، آجیل، غلات کامل |
| بیوتین | تخم‌مرغ، بادام، گل‌کلم، سیب‌زمینی شیرین |
| ویتامین C | مرکبات، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی (به جذب آهن کمک می‌کند) |
مدیریت استرس و اضطراب
یافتن راه‌هایی برای کنترل استرس می‌تواند تأثیر مستقیمی بر سلامت موهای شما داشته باشد. تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا، ورزش منظم، تنفس عمیق و اطمینان از خواب کافی (۷-۸ ساعت در شب) می‌توانند به کاهش سطح هورمون استرس (کورتیزول) و جلوگیری از ریزش موی ناشی از آن کمک کنند.
مراقبت صحیح از موها
رفتار ملایم با موها برای جلوگیری از آسیب فیزیکی ضروری است. از شستشوی بیش از حد موها با آب داغ خودداری کنید. از شامپوهای ملایم و متناسب با نوع موی خود استفاده کنید. پس از حمام، موها را با یک حوله نرم به آرامی خشک کرده و از مالش شدید آن‌ها بپرهیزید. استفاده از وسایل حرارتی را به حداقل برسانید و در صورت لزوم، حتماً از اسپری محافظ حرارت استفاده کنید.
برای خرید شامپو مو مناسب خودتان حتما به اسنپ شاپ مراجعه کنید.
استفاده از مکمل‌های تقویتی
در صورتی که رژیم غذایی شما به تنهایی قادر به تأمین تمام مواد مغذی مورد نیاز نباشد، یا در صورت تشخیص کمبود توسط پزشک، مصرف مکمل‌های تقویتی می‌تواند مفید باشد. مکمل‌های حاوی بیوتین، آهن، روی، ویتامین D و ویتامین‌های گروه B از جمله گزینه‌های رایج هستند. با این حال، بسیار مهم است که قبل از شروع هرگونه مکمل، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید، زیرا مصرف بیش از حد برخی ویتامین‌ها نیز می‌تواند مضر باشد.
مراجعه به پزشک متخصص
اگر ریزش موی شما شدید، ناگهانی یا همراه با علائم دیگری مانند خارش یا درد پوست سر است، حتماً به یک متخصص پوست و مو (درماتولوژیست) مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات و آزمایش‌های لازم (مانند آزمایش خون) می‌تواند علت دقیق ریزش مو را تشخیص داده و بهترین برنامه درمانی را برای شما تدوین کند.
درمان‌های پزشکی ریزش مو
برای افرادی که ریزش موی آن‌ها پیشرفته‌تر است یا به روش‌های پیشگیرانه پاسخ نمی‌دهد، گزینه‌های درمانی پزشکی متعددی وجود دارد.
داروهای موضعی و خوراکی
دو داروی اصلی که توسط سازمان‌های بهداشتی معتبر برای درمان آلوپسی آندروژنیک تأیید شده‌اند، ماینوکسیدیل و فیناستراید هستند. ماینوکسیدیل یک محلول موضعی است که برای زنان و مردان قابل استفاده است و با تحریک فولیکول‌ها به رشد مجدد مو کمک می‌کند. فیناستراید یک قرص خوراکی است که فقط برای مردان تجویز میشود و با کاهش سطح هورمون DHT عمل می‌کند.
مزوتراپی و PRP
این روش‌ها از جمله درمان‌های نوین و کم‌تهاجمی هستند. در مزوتراپی، ترکیبی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر مواد مغذی به طور مستقیم به لایه میانی پوست سر تزریق میشود. در روش پلاسما درمانی (PRP)، پلاسمای غنی از پلاکت که از خون خود فرد گرفته شده است، به پوست سر تزریق میشود تا با فاکتورهای رشد موجود در آن، فولیکول‌های مو را تحریک کند.
کاشت مو
کاشت مو یک راه‌حل دائمی برای طاسی ارثی است. در این روش جراحی، فولیکول‌های موی سالم از نواحی مقاوم به ریزش (معمولاً پشت سر) برداشته شده و به نواحی کم‌پشت یا طاس پیوند زده می‌شوند. این روش در سال‌های اخیر با تکنیک‌های پیشرفته، نتایج بسیار طبیعی و رضایت‌بخشی به همراه داشته است.
نتیجه‌گیری
ریزش مو یک پدیده چندعاملی است که می‌تواند ناشی از ژنتیک، تغییرات هورمونی، کمبودهای تغذیه‌ای، استرس یا بیماری‌های زمینه‌ای باشد. درک علت اصلی، اولین گام برای مدیریت مؤثر آن است. در بسیاری از موارد، با اصلاح سبک زندگی، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، مدیریت استرس و مراقبت صحیح از موها می‌توان از ریزش مو جلوگیری کرده یا آن را به میزان قابل توجهی کاهش داد. با این حال، برای موارد شدیدتر یا الگوهای ریزش موی ارثی، مشورت با یک متخصص پوست و مو برای دسترسی به گزینه‌های درمانی پزشکی مانند داروها، مزوتراپی یا کاشت مو ضروری است تا بهترین نتیجه ممکن حاصل شود.
سوالات متداول درباره دلایل ریزش مو
ریزش چه تعداد مو در روز طبیعی است؟
ریزش بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در روز به عنوان بخشی از چرخه طبیعی رشد مو، کاملاً طبیعی محسوب میشود.
آیا استرس واقعا باعث ریزش مو میشود؟
بله، استرس شدید جسمی یا روحی می‌تواند باعث نوعی ریزش موی موقت به نام تلوژن افلوویوم شود.
آیا ریزش مو همیشه دائمی است؟
خیر، بسیاری از انواع ریزش مو مانند موارد ناشی از استرس، کمبودهای تغذیه‌ای یا تغییرات هورمونی پس از زایمان، موقتی بوده و با رفع عامل زمینه‌ای، قابل بازگشت هستند.
مهم‌ترین ویتامین برای سلامت مو کدام است؟
اگرچه ویتامین‌های متعددی برای مو ضروری هستند، اما بیوتین (ویتامین B7) به دلیل نقش کلیدی در تولید کراتین، به عنوان یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها برای سلامت مو شناخته میشود.
