طرز استفاده از زودپز
فهرست
قطعا شما در مورد زودپز شنیده‌اید یا حداقل یکی را در خانه خود دارید. زود پز در ۲ مدل گازی و برقی به بازار عرضه شده است. هر کدام از این زودپزها، طرز استفاده و مزایای خاص خود را دارند. فرقی نمی کند که چه نه نوع زودپزی دارید؛ چرا که ما در این مقاله سعی داریم تا به طور کامل به طرز استفاده از زودپز گازی و زودپز برقی بپردازیم. همچنین، به نکات ایمنی در استفاده از هر کدام نیز اشاره خواهیم کرد.
آشنایی با اجزای زودپز
زودپز یکی از کاربردی‌ترین لوازم پخت و پز است که تنها بر اساس یک اصل ساده کار میکند؛ فشار بالا و بخار زیاد! در واقع، درون زودپز بخار بسیار زیادی وجود دارد که با ایجاد فشار بالا، سبب می‌شود تا غذا سریعتر بپزد. در ابتدا بهتر است کمی با زودپز و اجزای اصلی آن آشنا شوید. هر یک از اجزای زودپز نقش مهمی در عملکرد پخت و پز دارند. در این بخش از مجله اسنپ شاپ به طور مجزا به معرفی هر یک از اجزای اصلی انواع زودپزها اشاره خواهیم کرد:
بدنه زودپز
اگر زودپز را در دست بگیرید، خواهید دید که بدنه آن معمولا از جنس آلومینیم یا استیل ضد زنگ است. دلیل استفاده از این متریال برای ساخت این است که بدنه زودپز باید مقاومت بسیار بالایی در برابر فشار بالای بخار داشته باشد. اگر قصد خرید آن را دارید و به دنبال بهترین مارک زودپز هستید، پیشنهاد ما به شما زودپز یونیک است.
درب
قطعا هر قابلمه‌ای باید یک درب هم داشته باشد! درب زودپز نیز همانند بدنه آن، مقاومت بالایی داشته تا بتواند بخار زیاد را داخل زودپز نگهدارد.
واشر
اگر به قسمت زیرین درب زودپز نگاهی بیندازید، متوجه یک واشر (که به آن حلقه لاستیکی یا سیلیکونی نیز گفته می‌شود) خواهید شد. دلیل وجود واشر این است که از خروج بخار و فشار داخل زودپز جلوگیری کند. توجه داشته باشید که این حلقه لاستیکی باید به طور مداوم بررسی شود؛ چرا که نقش بسیار مهمی در عملکرد درست زودپز دارد. همچنین، در صورت لزوم باید به فکر یک واشر جدید برای زودپز خود باشید.
سوپاپ
به هنگام خرید زودپز قطعا یک سوپاپ را روی درب آن دیده‌اید. سوپاپ همان دریچه تنظیم فشار داخل زودپز است. اگر فشار درون زودپز بیش از حد شود، سوپاپ بخار اضافه را تخلیه میکند. سوپاپ زودپزها ۲ نوع هستند:
۱- برخی از زودپزها، سوپاپ دستی دارند که خودتان باید تنظیم کنید.
۲- برخی دیگر از مدل‌های زودپز دارای سوپاپ خودکار هستند که نیازی به تنظیم دستی نداشته و به صورت کاملا خودکار، فشار درون زودپز را کنترل می‌نمایند.
دریچه تخلیه بخار
درست است که سوپاپ، بخار اضافی درون زودپز را تخلیه میکند، اما مقداری بخار درون زودپز باقی می‌ماند. زمانی که که پخت غذا پایان می‌یابد، باید بخار باقی مانده را با استفاده از این دریچه خارج کنید؛ در این صورت می توانید درب زودپز را بردارید.
دستگیره ها
برای این که بتوانید زودپز را به راحتی جابه‌جا کنید، روی بدنه آن دستگیره‌هایی قرار گرفته است. برای مثال، دستگیره‌های زودپز تفال کاملا مقاوم در برابر حرارت ساخته شده‌اند.
سوت زودپز
سوت زودپز ممکن است تنها در برخی از مدل‌ها وجود داشته باشد. هنگامی که فشار درون زودپز به اندازه مطلوب رسید، سوت زودپز صدا می‌دهد؛ در این زمان، شما با استفاده از سوپاپ باید فشار درون زودپز را تنظیم نموده یا شعله گاز را کمتر کنید.
پایه داخلی مخصوص بخارپز
در بعضی از مدل‌های زودپز، یک پایه داخلی دیده می‌شود. شما می‌توانید از این پایه داخلی برای بخارپز کردن مواد غذایی بدون تماس مستقیم با آب یا مایعات دیگر استفاده کنید.
سوپاپ اضطراری
ممکن است که سوپاپ اصلی زودپز شما خراب شده باشد و شما متوجه آن نشده باشید. در این جا سوپاپ ایمنی یا دریچه اضطراری به داد بخارهای اضافی درون زودپز می‌رسد! حتی اگر به طور غیرمنتظره‌ای فشار درون زودپز بالا برود، این سوپاپ اضطراری خیلی سریع بخار داخلی را تخلیه میکند تا انفجاری صورت نگیرد.
نمایشگر دیجیتالی
در زودپزهای برقی یک نمایشگر دیجیتالی برای برنامه‌ریزی پخت مواد غذایی، زمان‌بندی و تنظیم فشار تعبیه شده است.
پایه جدا شونده
برای این که استفاده از زودپزهای برقی آسان‌تر شود و شستشوی راحت‌تری داشته باشند، به یک پایه جدا شونده مجهز شده‌اند.
نحوه استفاده از زودپز برای اولین بار
قطعا در خرید لوازم خانه و آشپزخانه، زودپز میتواند یک اولویت باشد؛ چرا که به عنوان یک یار همیشگی و سریع شما در آشپزی خواهد بود. زودپزها در عین حال که خیلی سریع هر غذایی را آماده می‌کنند، تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی غذا را نیز حفظ می‌نمایند. با این حال، ممکن است طرز استفاده از زودپز در ابتدا کمی برای شما دشوار باشد؛ به همین دلیل، مهم است که در ابتدا مکانیسم‌های اولیه آشپزی با زودپز را یاد بگیرید و بعد شروع به کار کنید. در ابتدا باید به این سوال پاسخ دهیم که زودپز دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که زمانی که زودپز برقی را روشن می‌کنید یا زودپز گازی را روی شعله گاز می‌گذارید، حرارت بخار بسیار بالایی تولید میکند. سپس با بالا رفتن نقطه جوش، غذا سریعتر می‌پزد. قبل از استفاده از زودپز مطمئن شوید که بدنه آن هیچگونه ترک خوردگی یا فرورفتگی نداشته باشد، سوپاپ اصلی سالم بوده و واشر آن نیز از بین نرفته باشد. سپس، بررسی کنید که زودپز حتما تمیز شده باشد. استفاده از زودپز ترک خورده میتواند خطرناک باشد؛ زیرا، بخار داغ را آزاد میکند و ممکن است حتی باعث حادثه شود! قبل از این که مواد غذایی را درون زودپز بریزید، ابتدا باید حدود دو سوم آن را پر از آب کنید؛ دلیل این که نباید تمام زودپز را لبریز از آب کنید این است که بایستی فضایی برای جمع شدن بخار وجود داشته باشد. در ادامه به توضیح مختصری از نوع پخت هر ماده غذایی می‌پردازیم.
پخت انواع مواد غذایی با زودپز
- می‌توانید گوشت و مرغ خود را کمی مزه‌دار کرده و تفت دهید. سپس برای خورش یا هر مواد غذایی استفاده کنید.
- برای پخت غذاهای دریایی حداقل ۱۷۵ میلی‌متر درون زودپز آب بریزید و سپس ماهی یا میگو را روی سبد بخارپز با فاصله از آب قرار دهید. همیشه هنگام بخارپز ماهی روی سبد بخارپز کمی روغن بمالید تا به سبد نچسبد.
- برای پخت حبوبات باید ابتدا حبوبات را به مدت ۴ الی ۶ ساعت در آب خیس کنید. سپس، آبکش کرده و در زودپز بریزید. زودپز بهتر است دو سوم آن پر آب باشد. بهتر است ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری روغن به آب اضافه کنید.
- برای پخت سبزیجات مانند ماهی آن‌ها را روی سبد بخارپز قرار دهید. درون زودپز ۱۲۵ میلی‌لیتر تا ۵۰۰ میلی‌لیتر آب بریزید.
نحوه کار با زودپز برقی و گازی
آموزش اولیه طرز استفاده از زودپز را توضیح دادیم. حال می‌خواهی به تفکیک توضیح دهیم که نحوه کار با زودپز برقی و زودپز گازی به صورت جداگانه چگونه است؟
طرز استفاده از زودپز گازی
قدیمی‌ترین و کاربردی‌ترین نوع زودپز در بازار، زودپز گازی است. این زودپز همانطور که از نامش پیداست، با شعله مستقیم اجاق گاز کار میکند. از بهترین و پرفروش‌ترین برندهای زودپز گازی می‌توان به زودپز پارس استیل اشاره کرد. در ادامه، گام به گام کار با زودپز گازی را برای شما توضیح خواهیم داد:
۱- در ابتدا مواد غذایی را آماده کرده و درون زودپز بریزید.
۲- به اندازه کافی و متناسب با اندازه مواد غذایی آب بریزید. توجه داشته باشید که مقدار آب بیش از دو سوم حجم زودپز نشود.
۳- قبل از این که درب زودپز را بگذارید، حتما واشر درب را بررسی کنید تا سالم باشد. سپس، درب زودپز را محکم و صحیح ببندید. زودپزهای گازی به قفل ایمنی مجهزند؛ به این معنی که وقتی درب به درستی بسته شود، صدای کلیک را خواهید شنید.
۴- سوپاپ بخار را باید در حالت بسته قرار دهید. این سوپاپ روی درب زودپز تعبیه شده است که سبب خروج فشار و بخار از درون زودپز می‌شود.
۵- در این مرحله، زودپز را روی شعله متوسط اجاق گاز قرار دهید تا آب به تدریج به جوش درآید. در این صورت، فشار درون زودپز افزایش می‌یابد. زمانی که بخار درون زودپز به اندازه مطلوبی رسید، سوت زودپز به صدا درمی‌آید یا سوپاپ حرکت میکند. پس باید حرارت شعله را کمتر کنید تا مواد غذایی در یک فشار ثابتی بپزند.
۶- باید حتما حواستان باشد که زمان پخت مواد غذایی با یکدیگر تفاوت دارد. پس از پایان زمان پخت، شعله را خاموش کنید.
۷- در این جا باید بخار آب درون زودپز تخلیه شود. به ۲ روش می‌توانید این کار را اجرا کنید:
- روش اول: زودپز به طور طبیعی سرد شود که در این صورت بخار آب به تریج کاهش می‌یابد. این روش کمی زمانبر خواهد بود.
- روش دوم: با استفاده از دریچه بخار این کار را انجام دهید. به آرامی دریچه بخار را باز کرده تا بخار آب به سرعت خارج شود. در این مرحله حتما مراقب باشید تا دچار سوختگی با بخار داغ نشوید.
۸- پس از تخلیه کامل بخار درون زودپز، باید درب زودپز را بردارید تا حادثه‌‌ای ایجاد نشود.
۹- غذا را سرو کرده و نوش جان کنید.
۱۰- فراموش نکنید که زودپز را به طور کامل تمیز کنید. تمام بخش‌ها نظیر درب، واشر و سوپاپ را جدا کرده و بشویید. هیچ غذایی نباید روی سوپاپ و واشر باقی نماند؛ چرا که ممکن است مشکل‌ساز شود.
طرز استفاده از زودپز برقی
استفاده از زودپز برقی میتواند کار آشپزی را بیش از پیش برای شما آسان‌تر کند. در این جا مرحله به مرحله شما را راهنمایی می‌کنیم که نحوه کار با زودپز برقی چگونه است؟ البته دقت کنید که مطالعه دفترچه راهنمای زودپز برقی مورد نظرتان نیز میتواند راهنمای کامل و خوبی برای شما باشد.
۱- در ابتدا زودپز برقی را با دو سوم آب پر کنید. حداقل یک لیوان آب یا آب گوشت به مواد اضافه کنید؛ زیرا، زودپز برقی بدون مایعات کافی ممکن است آسیب ببیند و درست کار نکند.
۲- در ابتدا باید مواد غذایی را به قطعات مناسب خرد کرده و داخل زودپز بریزید.
۳- حتما باید درب زودپزهای برقی را درست و محکم ببندید. معمولا زودپزهای برقی سنسوری دارند که نشان می‌دهد درب درست بسته شده یا خیر. طراحی زودپزهای برقی به گونه‌ایست که اگر درب را محکم نبندید، روشن نمی‌شوند.
۴- بسته به نوع غذایی که می‌‌پزید، باید برنامه مورد نظر را انتخاب کنید. البته اغلب مدل‌های زودپز برقی چند برنامه پخت اتوماتیک برای انواع مواد غذایی نظیر پخت گوشت، سوپ، برنج و … دارند.
۵- اگر زودپز برقی شما تنظیمات لازم برای فشار و زمان را دارد، باید بر اساس نوع مواد غذایی تنظیمات لازم را اعمال کنید. توجه داشته باشید که برای غذاهای دیرپز مثل گوشت باید تنظیمات را روی فشار بالا و زمان بیشتر بگذارید و برای سبزیجات و مواد غذایی مشابه باید زودپز را روی فشار پایین و زمان کم تنظیم کنید.
۶- پس از اعمال تنظیمات، باید دستگاه را روشن کنید. با توجه به تنظیماتی که انجام دادید، زودپز برقی به طور خودکار، فشار را افزایش می‌دهد. هنگامی که زودپز به فشار مطلوب برسد، پخت و پز آغاز می‌شود.
۷- پس از اتمام زمان پخت، زودپز برقی هشدار می‌دهد. در این جا باید فشار باقی مانده درون زودپز را تخلیه کنید. برای این ۲ روش پیش روی شما خواهد بود:
- روش اول: می‌توانید اجازه دهید زودپز به طور طبیعی خنک شده و فشار به طور تدریجی کمتر شود.
- روش دوم: می‌توانید از طریق دریچه تخلیه بخار، بخار اضافی درون زودپز را خیلی سریع تخلیه کنید. در این روش باید مراقب باشید تا دچار سوختی و آسیب نشوید.
۸- زمانی که بخار به طور کامل تخلیه شد، می‌توانید درب زودپز را بردارید. حتما اجازه دهید که بخار آب تخلیه شود و سپس این کار را انجام دهید؛ چرا که میتواند بسیار خطرناک باشد.
۹- می‌توانید غذا را سرو کرده و نوش جان کنید.
۱۰- در انتها فراموش نکنید که به طور کامل زودپز را خاموش کرده و از برق بکشید. بخش‌های جداشدنی زودپز مانند قابلمه داخلی، درب و …. را به طور کامل بشویید. همچنین، بررسی کنید که دریچه‌ها، سوپاپ و واشرها تمیز بوده و مسدود نشده باشد.
رعایت نکات ایمنی به هنگام کار با زودپز
کمی قبل به طور مختصر به رعایت نکات ایمنی به هنگام کار با زودپز پرداختیم. اما حال به طور کامل توضیح می‌دهیم تا با آگاهی هر چه تمام‌تر این کار را انجام دهید تا حادثه خطرناکی رخ ندهد.
- همیشه باید از آب کافی برای پخت و پز استفاده کنید تا به زودپز آسیبی وارد نشود. در واقع، این مقدار آب کافی به حجم مواد غذایی بستگی دارد. البته حجم آب یا مایعات نباید از دو سوم زودپز بیشتر شود. هرگز بدون آب یا مایعات از زودپز استفاده نکنید.
- پیش از استفاده حتما سوپاپ بخار را بررسی کنید تا مسدود نشده باشد. بعد از هر بار استفاده نیز واشر و سوپاپ را حتما بشویید.
- تنها زمانی اجازه دارید درب زودپز را باز کنید که بخار درون زودپز به طور کامل تخلیه شده باشد.
- باید حتما حواستان به زمان پخت باشد تا غذا نسوزد. اگر زودپز از نوع برقی باشد، ممکن است به دستگاه آسیب وارد شود.
- زمانی که می‌خواهید از طریق دریچه تخلیه، بخار زودپز را خارج کنید، حتما باید از دستکس‌های محافظ استفاده نمایید.
- بهتر است پیش از اولین کار با زودپز، دفترچه راهنما را مطالعه کنید.
جدول زمان پخت مواد غذایی
مدت زمان لازم برای پخت مواد غذایی با یکدیگر متفاوت است. در ادامه، به صورت مجزا برای هر یک از مواد غذایی مدت زمان پخت را ذکر خواهیم کرد.
| نوع مواد غذایی | زمان مورد نیاز برای پخت |
| گوشت گوساله | ۲۵ الی ۳۰ دقیقه |
| گوشت گاو (استیک، گوشت خورشتی) | ۳۵ الی ۴۵ دقیقه |
| گوشت بره | ۲۰ الی ۲۵ دقیقه |
| مرغ کامل | ۲۰ الی ۵ دقیقه |
| ران مرغ | ۱۰ الی ۱۲ دقیقه |
| سینه مرغ | ۸ الی ۱۰ دقیقه |
| لوبیا چیتی (خیس خورده ۴ الی ۶ ساعت) | ۲۰ الی ۲۵ دقیقه |
| نخود (خیس خورده ۴ الی ۶ ساعت) | ۳۰ الی ۳۵ دقیقه |
| عدس (خیس خورده ۴ الی ۶ ساعت) | ۸ الی ۱۰ دقیقه |
| برنج | ۵ الی ۷ دقیقه |
| سیب زمینی | ۱۰ الی ۱۲ دقیقه |
| هویج | ۸ الی ۱۰ دقیقه |
| اسفناج | ۲ الی ۳ دقیقه |
| گل کلم | ۳ الی ۵ دقیقه |
| سوپ سبزیجات | ۵ الی ۷ دقیقه |
| انواع خورشت | ۲۰ الی ۳۰ دقیقه |
اگر قصد خرید اینترنتی انواع زودپز از بهترین برندها را دارید، فروشگاه اینترنتی اسنپ شاپ این جا کنار شماست. انواع زودپز از برندهای برتر نظیر تفال، یونیک، پارس استیل و … را می‌توانید با بهترین قیمت و گارانتی معتبر از اسنپ شاپ خریداری کنید. در صورت محدودیت بودجه لازم نیست نگران باشید؛ چرا که امکان خرید قسطی انواع زودپز در اسنپ شاپ برای شما مهیا شده است.
