تاریخ محرم ۱۴۰۴
فهرست
شروع ماه محرم امسال (۱۴۰۴)، تاسوعا و عاشورا برایتان می‌گوییم. اگر می‌خواهید بدانید که اول محرم چند شنبه است و اطلاعاتتان درباره این ماه را کامل کنید، با ما همراه باشید.
اول محرم ۱۴۰۴ چه روزی است؟
اگر می‌پرسید که «محرم کی شروع میشه؟»، باید بدانید که روز جمعه ششم تیرماه ۱۴۰۴، نخستین روز محرم امسال است. ماه محرم در ایران، همیشه یک روز مشخص و ثابت نیست و هر سال با سال قبل تفاوت دارد. در واقع، این ماه در تقویم هجری شمسی گردش می‌کند و روز مشخصی ندارد. ماه‌های قمری و شمسی با هم تفاوت دارند و به‌عبارت دقیق‌تر، ماه‌های قمری براساس چرخش ماه به‌دور زمین مشخص می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود که ماه محرم در هر سال جدید، زودتر از تاریخی که سال پیش شروع شده بوده، آغاز شود.
تاریخ روزهای مهم ماه محرم امسال هم به‌شرح زیر هستند:
- تاریخ تاسوعا: ۱۴ تیر ۱۴۰۴/ تاسوعا چند شنبه است: شنبه ۹ محرم
- تاریخ عاشورا: ۱۵ تیر ۱۴۰۴/ عاشورا چند شنبه است: یک‌شنبه ۱۰ محرم
- تاریخ اربعین ۱۴۰۴: ۲۴ مرداد ماه؛ پنج‌شنبه
در تکمیل اطلاعاتتان درباره این ماه باید بدانید که محرم چند روزه است. این ماه، بسته به رؤیت هلال، ۲۹ یا ۳۰روزه است. یادتان باشد که پایان محرم ۱۴۰۴، روز جمعه ۳ مرداد خواهد بود.
چرا آغاز محرم در ایران و سایر کشورها متفاوت است؟
مبنای شروع ماه محرم، مشاهده هلال ماه در آسمان است. در تمام نقاط دنیا، هلال ماه در یک زمان معین و یکسان دیده نمی‌شود؛ برای همین تاریخ شروع ماه محرم در ایران و سایر کشورها با هم تفاوت دارد.
مثلاً در کشورهای عربی نزدیک به ایران، هلال ماه گاهی زودتر و گاهی هم دیرتر از ایران دیده می‌شود و شروع محرم برای ما و ساکنان آن کشورها یکسان نیست. دلایل تفاوت در زمان مشاهده هلال ماه هم متنوع است، برای مثال، این عوامل روی رؤیت هلال ماه اثر می‌گذارند:
- شرایط جوی؛
- تفاوت معیارهای مشاهده؛
- تفاوت‌ها در محاسبه تاریخ و روزهای ماه.
حالا دیگر دلیل تفاوت شروع روز نخست ماه را هم می‌دانید و با نگاهی دقیق‌تر می‌توانید اعمال و مراسم را پیگیری کنید. پس محرم امسال هم لباس مشکی محرم مردانه و زنانه را بیرون بیاورید و برای زنده نگه‌داشتن یاد امام حسین عکس اربعین حسینی و محرم را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید، این بار با شوروحال دوچندان عزاداری کنید.
نام‌گذاری شب‌های محرم به چه صورت است؟
۱۰ شب نخست ماه محرم نام‌های مختلفی دارند. این نام‌گذاری براساس اسم برخی از شخصیت‌ها، چهره‌های مشهور عاشورا و وقایع انجام شده است. در واقع، نام افرادی که در این حادثه، حماسه‌سازی کرده‌اند یا وقایع، به‌نشانه ابراز ارادت و احترام روی شب‌های مختلف ماه گذاشته شده است:
| شب اول | مسلم‌بن عقیل |
| شب دوم | ورود به کربلا |
| شب سوم | حضرت رقیه |
| شب چهارم | حضرت حر |
| شب پنجم | به‌طور مشترک متعلق به حضرت عبدالله بن حسن (فرزند امام حسن مجتبی)، زهیر بن قین و حبیب بن مظاهر است |
| شب ششم | حضرت قاسم |
| شب هفتم | حضرت علی‌اصغر |
| شب هشتم | حضرت علی‌اکبر |
| شب نهم | تاسوعا (بزرگداشت حضرت عباس) |
| شب دهم | عاشورا (شهادت امام حسین) |
اعمال شب و روز اول محرم چیست؟
با شروع ماه محرم، انجام اعمال مختلفی به مسلمانان شیعه توصیه شده است. برای مثال، خواندن نمازهایی که در ادامه این مقاله از مجله شاپ پلاس به آن‌ها اشاره می‌کنیم، از اعمالی است که توصیه شده‌اند:
| نماز اول | صد رکعت نماز؛ در هر رکعت، یک حمد و یک توحید |
| نماز دوم | دو رکعت؛ در رکعت اوّل حمد و انعام و در دوّم حمد و یَّس |
| نماز سوم | دو رکعت؛ در هر رکعت حمد و ۱۱ قُل هُوَاللّهُ اَحَد |
روزه‌گرفتن هم در روز و شب نخست ماه محرم توصیه شده و گفته می‌شود که با استجابت دعای روزه‌دار همراه خواهد بود. خواندن دعای حضرت پیامبر هم از اعمال دیگر اول محرم است:
دعای حضرت پیامبر
- اَللّهُمَّ اَنْتَ الاِْلهُ الْقَدیمُ وَهذِهِ سَنَهٌ: خدایا تویى معبود ازلى و این سال
- جَدیدَهُ فَاَسْئَلُکَ فیهَاالْعِصْمَهَ مِنَالشَّیْطانِ وَالْقُوَّهَ عَلى هذِهِ النَّفْسِ: تازه است از تو خواهم در این سال نگهداری‌ام از شیطان و نیروى بر این نفس
- الاْمّارَهِ بِالسّوَّءِ وَالاِْشْتِغالَ بِما یُقَرِّبُنى اِلَیْکَ [یاکَریمُ] یا ذَاالْجَلالِ: که پیوسته به گناه فرمان مى دهد و سرگرمى بدانچه مرا به تو نزدیک کند اى صاحب جلالت
- وَالاِْکْرامِ یا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ یا ذَخیرَهَ مَنْ لا ذَخیرَهَ لَهُ یا حِرْزَ: و بزرگوارى اى تکیه‌گاه کسى که تکیه گاهى ندارد، اى ذخیره آنکس که ذخیره‌ای ندارد اى پناهگاه
- مَنْ لا حِرْزَ لَهُ یا غِیاثَ مَنْ لا غِیاثَ لَهُ یا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ یا کَنْزَ: آنکس که پناهگاهى ندارد، اى فریادرس آنکس که فریادرسى ندارد، اى پشتیبان آنکس که پشتیبانى ندارد، اى گنج
- مَنْ لا کَنْزَ لَهُ یا حَسَنَ الْبَلاَّءِ ی ا عَظیمَ الرَّج اَّءِ ی ا عِزَّ الضُّعَف آءِ ی ا مُنْقِذَ الْغَرْقى: آنکس که گنجى ندارد، اى که آزمایشت نیکو است، اى بزرگ‌مایه امید، اى عزت‌بخش ناتوانان، اى نجات‌بخش غریقان
- یا مُنْجِىَ الْهَلْکى یا مُنْعِمُ یا مُجْمِلُ یا مُفْضِلُ یا مُحْسِنُ: اى خلاص‌کننده هالکان، اى نعمت‌بخش، اى زیباپرور، اى فزون‌بخش، اى نیکوده
- اَنْتَ الَّذى سَجَدَ لَکَ سَوادُ اللَّیْلِ وَنُورُ النَّهارِ وَضَوْءُ الْقَمَرِ وَشُعاعُ الشَّمْسِ : تویى که سجده کرد (و به کمال خضوع درآمد) برایت سیاهى شب و روشنى روز و تابش ماه و شعاع خورشید
- وَدَوِىُّ الْمآءِ وَحَفیفُ الشَّجَرِ یا اَللّهُ لا شَریکَ لَکَ: و صداى ریزش آب و به‌هم‌خوردن درخت، اى خدایى که شریک ندارى خدایا!
- اَللّهُمَّ اجْعَلْنا خَیْراً مِمّا یَظُنُّونَ وَاغْفِرْ لَنا ما لا یَعْلَمُونَ وَلا تُؤ اخِذْنا بِما یَقُولُونَ : خدایا! قرارمان ده بهتر از آنچه مردم گمان کنند و بیامرز از ما آنچه را که نمى دانند و مگیر ما را بدانچه گویند
- حَسْبِىَ اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ : بس است مرا خدا، معبودى جز او نیست بر او توکل کنم و او است پروردگار عرش عظیم
- امَنّا بِهِ کُلُّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَما یَذَّکَّرُ اِلاّ اُولُوا الاْلْبابِ: ایمان داریم به او و هرچه هست از نزد پروردگار ما است و اندرز نگیرند جز خردمندان
- رَبَّنا لاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهّابُ: منحرف مساز دلهاى ما را پس از آنکه هدایتمان کردى و ببخش به ما از پیش خود رحمتى که به‌راستى تویى بخشایشگر!
در کنار شرکت در مراسم و گرفتن نذری و تبرک‌های مختلف و نوشیدن شربت نذری امام حسین (ع)، این اعمال را هم می‌توانید به‌جا بیاورید. این اعمال راهی برای تاباندن نور آرامش یک عقیده استوار به قلب و ذهن خواهند بود.
فلسفه دهه اول محرم
شاید بپرسید که چرا با وجود اینکه وقایع کربلا در روزهای نهم و دهم رخ داده‌اند، مسلمانان عزاداری را از نخستین روز محرم شروع می‌کنند؟ در جواب، باید بگوییم که این شروع زودهنگام عزاداری یک رسم دینی برای ادای احترام به امام حسین و یارانش است.
در روایت‌هایت تاریخی هم آمده است که امامان دیگر با شروع محرم، به‌حالت عزاداری و حزن فرو می‌رفته‌اند. در واقع، شروع این ماه و تاریخ محرم یادآور واقعه کربلا بوده و راهی برای عرض ادب به آن ماجرا و حضرت امام حسین است.
مسلمانان شیعه با تهیه و یا آشنایی با لیست وسایل محرم و برگزاری مراسم مختلف، سعی دارند که یاد و رسم زندگی امام حسین را زنده نگه دارند.
فلسفه زنجیرزنی در محرم چیست؟
زنجیرزنی در ماه محرم یک رسم دوست‌داشتنی است که باعث شده، دسته‌های عزاداری با غمی زیبا و با یکپارچگی بتوانند مراسمی منظم را برگزار کنند؛ و احتمالا عکس پروفایل محرم در این دوران را دیده اید. اما فلسفه آن چیست و چرا انجام می‌شود؟ واقعیت این است که چنین شیوه عزاداری ابتدا در میان عرب‌ها رواج داشته و کم‌کم در دوران صفوی و قاجار بال و پر گرفته و حسابی پرطرفدار شده است. ریشه تاریخی دقیق آن مشخص نیست، اما برخی هم معتقدند که علت انجام آن ریشه در سبک و شیوه عزاداری ایرانیان داشته که بعد از فقدان عزیزان خود، بر سر و سینه می‌کوبیده‌اند و روی خود کاه می‌ریخته‌اند. محرم امسال که در تکیه‌ها و هیئت‌ها حاضر شدید، یادتان باشد که زنجیرزنی در کنار پوشیدن لباس زنانه مناسب عزاداری و پیراهن مشکی مردانه، حرکتی نمادین برای زنده نگه‌داشتن یاد امام حسین و کربلاست.
اگر برای برگزاری مراسم محرم و نذری محرم آماده می‌شوید، فراموش نکنید که جای نگرانی بابت تهیه وسایل و ملزومات مراسم نیست. چرا؟ چون اسنپ شاپ همواره مرجع مناسبی برای خرید انواع کالاها بوده و هست.
فلسفه نذری در محرم چیست و چه ثوابی دارد؟
عاشورا و واقعه کربلا درسی بزرگ درباره ایثار و آزادگی است. نذری‌دادن در این دوران هم تلاشی برای درس‌گرفتن از آن حادثه عظیم است و مردم تلاش می‌کنند با پخش نذری محرم در برپایی مراسمی نقش داشته باشند که یاد امام حسین و تعلیمات زندگی‌بخش او را زنده نگه می‌دارد. با نذری‌دادن چند هدف مهم و ارزشمند محقق می‌شود:
- ابراز ارادت به امام حسین به‌طور نمادین؛
- تقویت روحیه همبستگی و همراهی جمعی؛
- فرصتی عالی برای کمک به دیگران و خدمت به آن‌ها؛
- توسل به ائمه برای تقویت دین و با هدف استجابت دعا.
اگر قصد دارید که در محرم امسال، نذری بدهید، خوب است که بار دیگر عمیقاً به اهداف این سنت دینی فکر کنید. پیش از اینکه درباره ایده‌های پک نذری و نوع غذا و شربت فکر کنید، نگاهی به فلسفه این روزهای مهم دینی داشته باشید.
سخن پایانی
محرم امسال در تابستان قرار گرفته و به‌رسم هر سال، شاهد برگزاری هیئت‌ها و سیاه‌پوش‌شدن شهرها و روستاها خواهیم بود. درسی که باید از محرم و عاشورا گرفته شود، بسیار بزرگ‌تر از برگزاری یک دهه مراسم عزاداری است. این واقعه هم درس‌های تاریخی دارد و هم سیاسی. در آن می‌توان ردپای اخلاق و انسانیت و مفهوم زندگی را بار دیگر دوره کرد. اگر شما هم به‌دنبال برگزاری مراسم در ایام محرم هستید، یادتان باشد که برای تهیه ملزومات و وسایل محرم، فروشگاه آنلاین اسنپ شاپ در کنارتان است و می‌توانید هرآنچه لازم دارید، به‌راحتی سفارش دهید و آن را درب خانه تحویل بگیرید.
