ظرفیت مجاز پاوربانک در هواپیما و قوانین حمل آن
فهرست مطالب
سفر هوایی مدرن بدون گجت‌های الکترونیکی تقریبا غیرقابل‌تصور است و تمام شدن شارژ باتری در طول سفر می‌تواند به یک دغدغه جدی تبدیل شود. به همین دلیل، پاوربانک به یکی از همراهان همیشگی مسافران تبدیل شده است؛ اما حمل این دستگاه‌ها در هواپیما تابع قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌ای است که ندانستن آن‌ها می‌تواند منجر به ضبط وسیله شما در فرودگاه و ایجاد دردسر شود. درک صحیح ظرفیت مجاز پاوربانک در هواپیما و قوانین مربوط به آن، نه تنها برای حفظ امنیت پرواز ضروری است، بلکه به شما اطمینان می‌دهد که بدون هیچ مشکلی می‌توانید منبع انرژی قابل حمل خود را به همراه داشته باشید و با خیال راحت از سفر خود لذت ببرید.
قوانین کلی حمل پاوربانک
بر اساس مقررات بین‌المللی هوانوردی (تعیین شده توسط IATA)، حمل پاوربانک‌ها به دلیل ماهیت باتری‌های لیتیوم-یونی آن‌ها، با محدودیت‌های مشخصی همراه است. اصل اساسی این است که پاوربانک‌ها باید همیشه در کیف دستی یا کابین همراه مسافر حمل شوند و قرار دادن آن‌ها در چمدانی که به قسمت بار تحویل داده می‌شود، مطلقا ممنوع است. این قانون به دلیل خطرات احتمالی آتش‌سوزی باتری‌های لیتیومی وضع شده است. اگر چنین حادثه‌ای در کابین رخ دهد، خدمه پرواز می‌توانند به سرعت آن را شناسایی و مهار کنند، در حالی که وقوع آتش‌سوزی در قسمت بار می‌تواند فاجعه‌بار باشد. بنابراین، اولین و مهم‌ترین قانون، همراه داشتن پاوربانک در داخل هواپیماست.
چرا پاوربانک در بار ممنوع است؟
دلیل اصلی ممنوعیت حمل پاوربانک در قسمت بار، ایمنی پرواز است. باتری‌های لیتیوم-یونی که در پاوربانک‌ها، لپ‌تاپ‌ها و گوشی‌های هوشمند استفاده می‌شوند، در شرایط خاصی مانند افزایش فشار، ضربه شدید یا افزایش دما، پتانسیل اتصال کوتاه و آتش‌سوزی دارند. این پدیده که «فرار حرارتی» (Thermal Runaway) نامیده می‌شود، می‌تواند به سرعت باعث شعله‌ور شدن باتری و حتی انفجار آن شود.
در قسمت بار هواپیما که تحت نظارت مستقیم نیست، تشخیص و اطفاء چنین حریقی تقریبا غیرممکن است و می‌تواند کل پرواز را با خطر جدی مواجه کند. اما در کابین، مسافران و خدمه پرواز حضور دارند و در صورت مشاهده دود یا آتش، می‌توانند با استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی مخصوص، به سرعت واکنش نشان داده و خطر را کنترل کنند. به همین دلیل، تمام دستگاه‌های دارای باتری لیتیومی قابل حمل باید در کابین همراه مسافر باشند.
ظرفیت مجاز پاوربانک در هواپیما چقدر است؟
مهم‌ترین عامل در تعیین مجاز بودن یا نبودن یک پاوربانک، ظرفیت آن است که بر اساس واحد وات‌ساعت (Wh) سنجیده می‌شود. اکثر پاوربانک‌ها ظرفیت خود را با میلی‌آمپر ساعت (mAh) مشخص می‌کنند، اما استاندارد جهانی برای خطوط هوایی وات‌ساعت است.
استاندارد جهانی (تا ۱۰۰ وات‌ساعت)
پاوربانک‌هایی با ظرفیت حداکثر تا ۱۰۰ وات‌ساعت (Wh) تقریبا در تمام خطوط هوایی جهان بدون نیاز به کسب مجوز قبلی، مجاز هستند. این محدوده اکثر پاوربانک‌های رایج در بازار را پوشش می‌دهد (معمولا تا حدود ۲۷,۰۰۰ میلی‌آمپر ساعت). شما می‌توانید چندین پاوربانک با ظرفیت زیر ۱۰۰ وات‌ساعت را همراه خود داشته باشید، هرچند برخی ایرلاین‌ها ممکن است تعداد آن‌ها را به دو یا سه عدد محدود کنند.
شرایط خاص (۱۰۰ تا ۱۶۰ وات‌ساعت)
اگر ظرفیت پاوربانک شما بین ۱۰۰ تا ۱۶۰ وات‌ساعت باشد، حمل آن معمولا با کسب مجوز قبلی از شرکت هواپیمایی امکان‌پذیر است. این بدان معناست که شما باید قبل از پرواز با ایرلاین خود تماس گرفته و آن‌ها را در جریان قرار دهید. در صورت موافقت، معمولا به شما اجازه حمل حداکثر دو عدد از این پاوربانک‌ها داده می‌شود. این پاوربانک‌ها اغلب برای شارژ دستگاه‌های بزرگ‌تری مانند لپ‌تاپ‌ها استفاده می‌شوند.
پاوربانک‌های بالاتر از ۱۶۰ وات‌ساعت
حمل پاوربانک‌هایی با ظرفیت بالاتر از ۱۶۰ وات‌ساعت برای مسافران عادی کاملاً ممنوع است. این دستگاه‌ها به عنوان کالای خطرناک طبقه‌بندی می‌شوند و حمل آن‌ها نیازمند شرایط و مجوزهای خاص حمل بار است که از دسترس مسافران عادی خارج است.
نحوه محاسبه وات‌ساعت پاوربانک
بسیاری از کاربران تنها ظرفیت پاوربانک خود را بر حسب میلی‌آمپر ساعت (mAh) می‌دانند. خوشبختانه، تبدیل این عدد به وات‌ساعت (Wh) بسیار ساده است. برای این کار به ظرفیت (mAh) و ولتاژ اسمی باتری (V) نیاز دارید که معمولاً روی بدنه پاوربانک یا در دفترچه راهنمای آن ذکر شده است. ولتاژ استاندارد اکثر باتری‌های لیتیوم-یونی ۳.۶ یا ۳.۷ ولت است.
فرمول محاسبه به شرح زیر است:
(ظرفیت به میلی‌آمپر ساعت / ۱۰۰۰) × ولتاژ = ظرفیت به وات‌ساعت
برای مثال، یک پاوربانک ۲۰,۰۰۰ میلی‌آمپر ساعتی با ولتاژ ۳.۷ ولت را در نظر بگیرید:(۲۰,۰۰۰ / ۱۰۰۰) × ۳.۷ = ۲۰ × ۳.۷ = ۷۴ وات‌ساعت
این عدد (۷۴ وات‌ساعت) کمتر از ۱۰۰ وات‌ساعت است، بنابراین حمل این پاوربانک در هواپیما بدون هیچ مشکلی مجاز است.
در جدول زیر، معادل وات‌ساعت برای ظرفیت‌های رایج پاوربانک‌ها آورده شده است (با فرض ولتاژ ۳.۷ ولت):
| ظرفیت (میلی‌آمپر ساعت) | ظرفیت (وات‌ساعت) | وضعیت در پرواز |
|---|---|---|
| ۱۰,۰۰۰ mAh | ۳۷ Wh | مجاز |
| ۲۰,۰۰۰ mAh | ۷۴ Wh | مجاز |
| ۲۷,۰۰۰ mAh | ۹۹.۹ Wh | مجاز |
| ۳۰,۰۰۰ mAh | ۱۱۱ Wh | نیازمند مجوز ایرلاین |
| ۴۰,۰۰۰ mAh | ۱۴۸ Wh | نیازمند مجوز ایرلاین |
| ۵۰,۰۰۰ mAh | ۱۸۵ Wh | ممنوع |
نکات کلیدی قبل از پرواز
برای جلوگیری از هرگونه مشکل در فرودگاه، این نکات را حتما رعایت کنید:
- ظرفیت را بررسی کنید: قبل از رفتن به فرودگاه، مطمئن شوید که ظرفیت پاوربانک شما (به وات‌ساعت یا میلی‌آمپر ساعت) به وضوح روی بدنه آن حک شده باشد. اگر این اطلاعات قابل خواندن نباشد، ماموران امنیتی فرودگاه حق دارند آن را ضبط کنند.
- با ایرلاین خود چک کنید: اگرچه قوانین IATA یک استاندارد جهانی است، اما همیشه بهتر است قوانین خاص شرکت هواپیمایی خود را بررسی کنید، به خصوص اگر پاوربانک شما ظرفیتی نزدیک به ۱۰۰ وات‌ساعت دارد.
- پاوربانک را در کیف دستی بگذارید: این مهم‌ترین قانون است. هرگز پاوربانک را در چمدانی که تحویل بار می‌دهید، قرار ندهید.
- از پایانه‌ها محافظت کنید: برای جلوگیری از اتصال کوتاه تصادفی، پاوربانک را در بسته‌بندی اصلی خود یا در یک کیف محافظ جداگانه قرار دهید. همچنین می‌توانید روی پایانه‌های آن را با چسب بپوشانید.
- پاوربانک را کاملا شارژ نکنید: توصیه می‌شود پاوربانک‌ها با شارژ کمتر از ۱۰۰٪ (مثلا حدود ۳۰٪ تا ۵۰٪) حمل شوند، زیرا در این حالت پایداری بیشتری دارند.
- از پاوربانک در هواپیما استفاده نکنید: هرچند حمل آن مجاز است، اما بسیاری از ایرلاین‌ها استفاده از پاوربانک برای شارژ دستگاه‌ها در طول پرواز را به دلایل ایمنی توصیه نمی‌کنند.
تفاوت قوانین در ایرلاین‌های مختلف
اگرچه چارچوب کلی قوانین در اکثر شرکت‌های هواپیمایی یکسان و مبتنی بر دستورالعمل‌های IATA است، اما ممکن است تفاوت‌های جزئی در اجرا وجود داشته باشد. برای مثال، برخی ایرلاین‌های سخت‌گیرتر ممکن است تعداد پاوربانک‌های مجاز زیر ۱۰۰ وات‌ساعت را نیز محدود کنند.
ایرلاین‌های داخلی ایران نیز از همین قوانین بین‌المللی پیروی می‌کنند. شرکت‌های هواپیمایی بزرگ مانند ایران‌ایر، ماهان و آسمان همگی بر ممنوعیت حمل پاوربانک در قسمت بار و رعایت سقف ظرفیت ۱۰۰ وات‌ساعت (و با مجوز تا ۱۶۰ وات‌ساعت) در کابین تاکید دارند. بنابراین، فرقی نمی‌کند که پرواز شما داخلی باشد یا خارجی؛ این قوانین ایمنی در همه جا لازم‌الاجرا هستند.
اگر پاوربانک شما مجاز نباشد چه می‌شود؟
اگر در گیت بازرسی امنیتی مشخص شود که پاوربانک شما ظرفیتی بالاتر از حد مجاز دارد یا ظرفیت آن روی بدنه مشخص نیست، ماموران امنیتی آن را از شما خواهند گرفت. در چنین شرایطی، شما دو راه بیشتر نخواهید داشت: یا باید آن را به فردی که برای بدرقه شما آمده تحویل دهید یا متاسفانه باید آن را دور بیندازید. پاوربانک‌های ضبط شده به هیچ عنوان به شما بازگردانده نخواهند شد، زیرا حمل آن‌ها برخلاف مقررات ایمنی پرواز است.
نتیجه‌گیری
حمل پاوربانک در هواپیما کاملاً امکان‌پذیر است، به شرطی که قوانین مربوط به آن را به دقت رعایت کنید. خلاصه مهم‌ترین نکات این است که پاوربانک شما باید حتماً در کیف دستی همراهتان باشد، ظرفیت آن کمتر از ۱۰۰ وات‌ساعت باشد (یا با مجوز ایرلاین تا ۱۶۰ وات‌ساعت) و مشخصات ظرفیت آن به وضوح روی بدنه دستگاه قابل مشاهده باشد. با دانستن نحوه محاسبه وات‌ساعت و رعایت این قوانین ساده، می‌توانید با اطمینان خاطر از اینکه در طول سفر شارژ کافی برای دستگاه‌های خود دارید، از پروازتان لذت ببرید و از بروز هرگونه مشکل در فرودگاه جلوگیری کنید.
سوالات متداول
۱. آیا می‌توانم پاوربانک را در چمدان و قسمت بار قرار دهم؟
خیر، حمل پاوربانک در قسمت بار به دلیل خطرات ایمنی باتری‌های لیتیومی مطلقاً ممنوع است و باید همیشه در کیف دستی حمل شود.
۲. حداکثر ظرفیت پاوربانک برای حمل بدون مجوز چقدر است؟
حداکثر ظرفیت مجاز بدون نیاز به هماهنگی با ایرلاین، ۱۰۰ وات‌ساعت (معادل تقریبی ۲۷,۰۰۰ میلی‌آمپر ساعت) است.
۳. اگر ظرفیت روی پاوربانک من پاک شده باشد، چه کار کنم؟
اگر ظرفیت مشخص نباشد، ماموران امنیتی به احتمال زیاد آن را به عنوان یک وسیله غیرمجاز شناسایی کرده و ضبط خواهند کرد.
۴. چه تعداد پاوربانک می‌توانم با خود به هواپیما ببرم؟
معمولا برای پاوربانک‌های زیر ۱۰۰ وات‌ساعت محدودیت خاصی وجود ندارد، اما برای ظرفیت بین ۱۰۰ تا ۱۶۰ وات‌ساعت، حمل حداکثر دو عدد با مجوز ایرلاین مجاز است.
