مهم‌ترین علل بروز خشکی پوست

پوست مانند یک بوم سفید است، اما گاهی این بوم نرم و لطیف، به جای نقشی از طراوت و جوانی، خشکی و ترک‌ها را نشان می‌دهد. خشکی پوست نه تنها احساس ناخوشایندی را به همراه دارد، بلکه می‌تواند نشانه جدی از وجود یک بیماری باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی عوامل موثر بر خشک شدن پوست، عوارض و پیامدهای آن و همچنین راهکارهای علمی و کاربردی برای پیشگیری و درمان این مشکل بپردازیم. هدف ارائه راهنمایی جامع برای حفظ یا بازگرداندن سلامت و طراوت به پوست شماست.

خشکی پوست چیست؟

پوست خشک، پوستی است که رطوبت کافی برای حفظ نرمی خود ندارد. شدت خشکی ممکن است خفیف تا شدید باشد. اگر پوست شما خشک است، احتمال دارد مواردی چون پوسته‌پوسته شدن، التهاب، خارش و در موارد شدید ترک خوردن و خونریزی را تجربه کنید.

انواع خشکی پوست

• درماتیت تماسی: درماتیت تماسی زمانی اتفاق می‌افتد تماس برخی اشیا یا عوامل محیطی و …  باعث واکنش آلرژیک در پوست شما شود. در اثر این واکنش پوست دچار خشکی، خارش و التهاب خواهد شد. فلزات و جواهرات دارای نیکل، برخی محصولات آرایشی بهداشتی، مواد شوینده یا داروها دلیل بروز چنین واکنشی است.
• اگزما: به گروهی از بیماری‌های پوستی گفته می‌شود که باعث ایجاد لکه‌های قرمز، خشکی، برامدگی و خارش پوست می‌شود. اگزمای شدید حتی ترک خوردن پوست را در پی دارد و آن را مستعد ابتلا به عفونت می‌کند. این عارضه پوستی رایج با محرک‌ها، آلرژن‌ها و استرس بدتر می‌شود.
• درماتیت سبورئیک: خشکی پوست سر در اثر درماتیت سبورئیک می‌تواند نتیجه شوره سر باشد. درماتیت سبورئیک همچنین می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های پوستی، خشکی پوست و پوسته‌پوسته صورت، سینه و چین‌های داخلی بازوها، پاها یا کشاله ران شود. این نوع درماتیت زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما به یک مخمر معمولی که روی پوست واکنش نشان می‌دهد.
• سندرم پای ورزشکار: نوعی قارچ باعث بروز این سندروم می‌شود. افرادی که به این عارضه مبتلا می‌شوند ممکن است پاهایی با پوست خشک و پوسته‌پوسته داشته باشند.

علل خشکی پوست چیست؟

کمبود رطوبت در لایه‌های مختلف پوست دلیل خشکی آن است. عواملی که باعث خشکی پوست می‌شوند عبارت‌اند از:

بالا رفتن سن

با افزایش سن، غده‌های چربی تولیدکننده رطوبت پوست شما خشک می‌شوند. این اتفاق باعث می‌شود چربی و کلاژن (الاستیسیته) پوست شما نیز کم شود و خشکی و نازک شدن پوست را در پی دارد. این اتفاق بخشی طبیعی از روند پیری پوست است؛ اما با خرید محصولات مراقبت از پوست می‌توان آن را به تعویق انداخت.

شرایط سلامتی و ژنتیک

اگر با ژن‌هایی متولد شده باشید که شما را مستعد ابتلا به آن می‌کند یا بیماری‌هایی دارید که باعث خشکی پوست می‌شود، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن باشید. برخی از بیماری‌هایی که عامل ایجاد خشک شدن عبارت‌اند از:

• آلرژی
• اگزما
• دیابت و بیماری‌های کلیوی

تاثیرات آب‌ و هوا روی پوست

دمای محیط می‌تواند بر هیدراتاسیون پوست شما تاثیر بگذارد. آب‌ و هوای فاقد رطوبت مانند آب‌ و هوای بیابانی یا آب‌ و هوای سرد با باد شدید باعث خشکی پوست می‌شود. این عارضه اغلب در طول زمستان بدتر می‌شود، اما احتمال دارد در تمام طول سال رخ دهد. دلیل خشکی پوست اطراف دهان هم در برخی موارد همین امر است.

مشاغل و زمینه فعالیت

فعالیت در برخی مشاغل خاص از دلایل خشکی پوست در نواحی مختلف بدن است، به‌خصوص اگر در خارج از منزل کار می‌کنید و با مواد شیمیایی یا شستن مکرر دست‌ها سروکار دارید. برای مثال در برخی از مشاغل چون پزشکی و خدمات درمانی، آرایشگری و کشاورزی احتمال بروز آن بیشتر است.

علائم خشکی پوست

علائم بروز این عارضه بسیار متنوع است و عوارض زیادی را به همراه خواهد داشت که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• ترک خوردن پوست
• خشک و خشن شدن پوست
• پوسته‌پوسته شدن
• خارش
• روشن‌تر یا تیره‌تر رنگ نسبت به پوست معمولی از قرمز تا بنفش

همچنین بثورات و التهاباتی که در اثر خشکی ممکن است به‌صورت تورم و التهاب نیز خود را نشان دهند که باید در صورت شدت گرفتن با یک متخصص پوست مشورت کنید.

 میزان شیوع خشکی پوست

این عارضه بسیار شایع است و تقریباً همه را در مقطعی از زندگی آن را تجربه می‌کنند. اگر در آب‌وهوای خشک یا سرد زندگی کنید، کار شما جوری است که دست‌های خود را مرتب بشویید یا به یک بیماری مانند آلرژی ابتلا هستید، احتمال بروز آن بسیار زیاد است. خشک شدن پوست معمولاً بی‌ضرر است و فقط باعث ناراحتی موقت می‌شود تا زمانی که بتوانید پوست خود را با مرطوب‌کننده یا لوسیون بدن آبرسانی کنید. دلایل خشکی پوست در نواحی مختلف بدن هرچه این عارضه در هر نقطه ممکن است رخ دهد، اما رایج‌ترین نقاط بدن عبارت‌اند از:

• دست و پا
• صورت
• آرنج
• دور دهان
• اندام تناسلی

 خشکی پوست چگونه درمان می‌شود؟

روش‌های درمان و مدیریت این عارضه در گام اول بر روی شناخت علل خشکی پوست متمرکز است و باید باعث آبرسانی مجدد یا بازگرداندن رطوبت به پوست شود. بهترین روش‌های درمان برای پوست خشک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

استفاده از مرطوب‌ کننده

خرید مرطوب‌کننده و استفاده مرتب از آن بهترین روش درمان خشک شدن پوست است. این محصول پوست خشک را نرم می‌کند تا از ترک‌خوردگی جلوگیری شود و سد طبیعی پوست شما را بازسازی خواهد کرد. محصولات مرطوب‌کننده به شکل پمادها، کرم‌ها، لوسیون‌ها و روغن‌ها عرضه می‌شوند و حاوی موادی مانند نرم‌کننده برای تسکین و آبرسانی پوست هستند. همچنین برخی محصولات اسید هیالورونیک دارند که رطوبت پوست شما را افزایش می‌دهد.

مصرف دارو ها

با توجه به انواع خشکی پوست به‌ویژه اگر نوع شدید همراه با خارش یا مستعد ترک خوردن باشد، پزشک شما ممکن است یک داروی استروئید موضعی تجویز کند. این نوع دارو تورم و التهاب را کاهش می‌دهد. در موارد شدید، داروهای خوراکی یا تزریقی تجویز می‌شود.

روش های خانگی از بین بردن خشکی پوست

مرطوب نگهداشتن پوست خشک بسیار مهم است و برای این کار می‌توان از روش‌های درمان خانگی استفاده کرد که شامل موارد زیر می‌شود:

روغن نارگیل

یکی از روغن‌های طبیعی که برای درمان پوست خشک به‌خوبی عمل می‌کند، روغن نارگیل است. استفاده از این روغن آبرسانی پوست را بهبود می‌بخشد و تعداد لیپیدها (چربی‌ها) روی سطح پوست را افزایش می‌دهد. همچنین این روغن  حاوی اسیدهای چرب اشباع شده است که خاصیت نرم‌کنندگی فوق‌العاده‌ای دارند. برای درمان خشکی پوستتان یک اسکراب خانگی با روغن نارگیل و شکر درست کنید. برای این کار ۱ فنجان شکر قهوه‌ای را با نصف فنجان روغن نارگیل ترکیب کنید. اگر می‌خواهید، می‌توانید اسانسی مانند اسطوخودوس را اضافه کنید، که عطری طبیعی می‌دهد. اسکراب را به‌آرامی به مدت ۳۰ ثانیه روی پوست خود بمالید، سپس آن را با آب ولرم بشویید.

حمام بلغور جو دوسر

بلغور جو دوسر یکی دیگر از مواد طبیعی است که می‌تواند به درمان خشکی پوست کمک کند. افزودن مقداری پودر بلغور جو دوسر به آب وان یا استفاده از کرم‌های حاوی آن ممکن است به رفع خشکی کمک کند. همچنین این ماده دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است که می‌تواند به درمان خشکی پوست کمک کند.

آلوئه ورا

ژل آلوئه‌ورا حاوی مقادیر زیادی آب است و می‌تواند به تسکین پوست خشک کمک کند. افرادی که دست یا پایی با پوست خشک دارند، می‌توانند از ژل آلوئه‌ورا استفاده کنند و ناحیه آسیب‌دیده را با جوراب یا دستکش بپوشانند. برای پوست صورت هم مانند یک آبرسان یا در ماسک‌های خانگی می‌توان از آن استفاده کرد.

ماسک موز و شیر

موز سرشار از پتاسیم و ویتامین E است که به هیدراته و شاداب نگه داشتن پوست کمک می‌کند. نصف موز را له کنید و با ۲ قاشق غذاخوری شیر مخلوط کنید. ماسک را روی صورت و گردن خود بمالید و بگذارید ۲۰ دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید. این ماسک پوست شما را نرم و لطیف می‌کند.

عسل

عسل یکی از بهترین روش‌های درمان انواع بیماری‌های پوستی است. مطالعات علمی مختلف نشان داده خواص عسل برای درمان چنین عوارضی عبارت‌اند از: مرطوب‌کنندگی، التیام‌بخشی و کاهش التهاب. همه این ویژگی‌ها نشان می‌دهند که عسل یکی از بهترین روش های خانگی از بین بردن خشکی پوست هم است.

روغن‌زیتون فوق بکر

روغن‌زیتون فوق بکر را می‌توان به‌عنوان جایگزینی برای مرطوب‌کننده استفاده کرد. این روغن حاوی ویتامین E، آنتی‌اکسیدان، اسکوالن و سایر موادی است که پوست آسیب‌دیده را ترمیم می‌کند. می‌توان آن را به‌تنهایی یا در انواع ماسک صورت خانگی استفاده کرد.

خیار

خیار حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌هایی است که می‌تواند به سلامت کلی پوست کمک کند. فراموش نکنید که خیار ۹۶٪ آب است و آب به‌تنهایی برای مرطوب کردن پوست شما کافی نیست. بااین‌حال، مخلوط خیار با روغن نارگیل، آلوئه‌ورا و عسل  به‌صورت یک ماسک می‌تواند به آبرسانی و تسکین خشکی پوست کمک کند.

ماسک آووکادو

ماسک خانگی آووکادو یکی دیگر از راه‌های طبیعی برای تسکین پوست خشک به شمار می‌رود. این ماسک صورت مملو از آنتی‌اکسیدان‌ها و پروبیوتیک‌ها است که سلامت پوست را تقویت می‌کند. نصف آووکادو را با یک‌چهارم فنجان ماست یونانی، همراه با چند قطره عسل و ۱ قاشق چای‌خوری زردچوبه روی پوست بزنید و بگذارید ۵ تا ۱۰ دقیقه بماند و سپس بشویید.

راه‌های پیشگیری از خشکی پوست

اکثر افراد با استفاده از مرطوب‌کننده به‌صورت روزانه و انجام اقدامات پیشگیرانه، پوست خشک را با موفقیت درمان می‌کنند. اگر پوست شما بیش‌ازحد خشک شود، می‌تواند ترک بخورد و باز شود و مستعد ابتلا به عفونت باشد. شما می‌توانید با رعایت نکات زیر از خشکی پوست جلوگیری کنید:

•  تمیز کردن پوست با یک پاک‌کننده ملایم، بدون عطر و غیرصابونی
• حمام یا دوش گرفتن با آب گرم (نه داغ)
• مدیریت استرس برای کاهش احتمال ابتلا به اگزما و سایر بیماری‌های پوستی
• به حداقل رساندن زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استفاده از محصولات ضدآفتاب
• جلوگیری از کم‌آبی بدن و نوشیدن آب به میزان کافی
• ترک سیگار به دلیل پتانسیل بالای نیکوتین در خشک کردن
•  استفاده مرتب از کرم مرطوب‌کننده و آبرسان به‌ویژه بعد از حمام و شستن دست و صورت
•  اجتناب از مصرف الکل، کافئین، قند و نمک بیش‌از حدمجاز

لوسیون یا مرطوب‌کننده‌ مناسب پوست خشک

اگر پوست خشکی دارید، یکی از روش‌های درمان آن استفاده از مرطوب‌کننده است. همچنین یکی از روش‌های پیشگیری از خشکی پوست به شمار می‌رود. هنگام انتخاب یک مرطوب‌کننده باید به دنبال محصولاتی باشید که:

• عطر یا اسانس تحریک‌کننده پوست نداشته باشند.
• حاوی موادی مانند بنزیل الکل، ایزوپروپیل الکل و سولفات نباشد، زیرا منجر به کم‌آبی پوست می‌شود.
• محصول انتخاب شما حاوی موادی باشد که رطوبت پوست را حفظ می‌کنند مانند وازلین، اسید هیالورونیک، لانولین یا روغن‌های معدنی.

همچنین هنگام انتخاب یک مرطوب‌کننده، به یاد داشته باشید که پوست شما منحصربه‌فرد است و محصولی که برای شخص دیگری مناسب است احتمالاً برای شما و پوست شما بهترین نباشد.

 با خشکی پوست چه باید کرد؟

پوست خشک علاوه‌بر عوارضی چون خارش، زخم، ترک، التهاب و …، ظاهر صورت شما را نیز بد جلوه می‌دهد. خوشبختانه در اغلب موارد خشکی پوست باعث ایجاد مشکلات طولانی‌مدت نمی‌شود و با خرید یک کرم مرطوب‌کننده از فروشگاه اینترنتی اسنپ می‌توان از چنین مشکلی جلوگیری کرد.

در مواردی که خشکی با تغییر رنگ پوست همراه است و برای مدت طولانی ادامه دارد باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا دلیل اصلی آن کشف شود. اگر شرایط جدی مانند اگزما باعث خشکی پوست شود، پزشک شما می‌تواند داروها را تجویز کند و نکاتی را برای درمان این بیماری ارائه دهد. در غیر این صورت یک روتین مناسب پوستی داشته باشد و نرمی و لطافت را به پوست خود هدیه دهید. نگران قیمت محصولات پوستی انتخابی خود هم نباشید، خرید قسطی از اسنپ پی بهترین راه برای تهیه چنین محصولاتی است.