
آیا عرق نکردن بدن هنگام ورزش خطرناک است؟ دلیل عرق نکردن در این زمان چیست؟
فهرست مطالب
عرق کردن یک عملکرد طبیعی در بدن است که بر اثر تحرک شدید و با بالا رفتن بیش از حد دمای بدن، آب سطح پوست تبخیر شده و موجب خنک شدن فرد میشود. عرق کردن بدن یکی از واکنشهای سیستم دفاعی بدن در برابر عوامل درونی یا بیرونی است، عوامل داخلی مانند شرایط استرسزا، مشکلات هورمونی و اضافه وزن یا عوامل خارجی مانند رطوبت هوا، ورزش کردن و مصرف بعضی از داروها؛ در نتیجه عرق کردن مانع از بروز عوارض خطرناک برای بدن میشود.
با این حال برخی از افراد هنگام انجام حرکتهای سنگین و ورزش کردن عرق نمیکنند. عرق نکردن هنگام ورزش میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که در این مطلب قصد داریم به بیان آن بپردازیم. بنابراین اگر شما هم به دنبال پاسخ این سوال هستید که دلیل عرق نکردن هنگام ورزش چیست؟ پیشنهاد میکنیم این مطلب را از دست ندهید.
علت علمی عرق کردن
تا حالا به این فکر کردهاید که چرا وقتی بدنتان داغ میشود، شروع به عرق کردن میکند؟ عرق کردن در واقع یکی از هوشمندترین واکنشهای طبیعی بدن است که برای تنظیم دمای داخلی و جلوگیری از گرمازدگی طراحی شده است. بدن ما میلیونها غده عرق دارد که بیشترشان زیر پوست و در تمام نقاط بدن پخش شدهاند. این غدهها در دو نوع اصلی وجود دارند:
غدد اکرین (Eccrine):
این غدهها تقریبا در همه جای بدن فعال هستند و مسئول تولید عرق بیرنگ و رقیقاند. وقتی دمای بدن بالا میرود، این غدد مایع خنکی را روی سطح پوست ترشح میکنند تا با تبخیر شدن، گرما را از بدن خارج کنند. به همین دلیل است که بعد از ورزش یا قرار گرفتن در هوای گرم، احساس خنکی میکنید.
غدد آپوکرین (Apocrine):
این نوع غده بیشتر در نواحی خاص مثل زیر بغل و کشاله ران فعال است و ترشحات آن غلیظتر است. بوی بدن هم معمولا از همین ترشحات ناشی میشود، چون وقتی با باکتریهای سطح پوست ترکیب میشوند، بوی خاصی تولید میکنند.
در واقع، وقتی دمای بدن بالا میرود، هیپوتالاموس (بخشی از مغز که دما را کنترل میکند) پیامی به غدد عرقی میفرستد تا کار خود را آغاز کنند. به همین سادگی، بدن شروع به خنک شدن میکند!
بنابراین عرق کردن نه تنها نشانه سلامت بدن است، بلکه یکی از بهترین راههای طبیعی برای حفظ تعادل دمایی و دفع مواد اضافی از بدن به شمار میآید. پس اگر هنگام ورزش عرق میکنید، بدانید که سیستم دفاعی بدنتان بهخوبی در حال کار است.
آیا عرق برای بدن مفید است؟

عرقکردن برای بدن مفید و یک ویژگی طبیعی و حیاتی است که نقش مهمی در حفظ سلامت بدن دارد. وقتی در فعالیتهای ورزشی یا در شرایط گرما عرق میکنیم، بدن تلاش دارد دمای داخلی را حفظ کند و از گرمای اضافه خلاص شود. این عمل باعث خنکشدن بدن خواهد شد.
جنسیت در میزان تعریق تاثیر دارد؟
با اینکه تعداد غدههای عرق زنان بیشتر است، مردان به طور متداول بیشتر از زنان عرق میکنند و فعالیت غدههای عرق مردان فزاینده است. افزایش تعریق نشانگر نبود آمادگی جسمانی نیست، بلکه نشانه فعالیت بالاتر بدن است.
دلیل عرق کردن بدن در هنگام ورزش
عرق کردن یکی از مکانیسمهای دفاعی بدن است که علاوه بر دفع مواد شیمیایی مضر بدن، موجب خنک شدن آن نیز میشود. هنگامی که دمای بدن شما بر اثر عواملی همچون افزایش فعالیت بدنی مانند ورزش کردن یا بیماری افزایش مییابد سیستم ایمنی بدن با افزیش تعرق باعث کاهش دمای بدن و در نتیجه خنک شدن آن میشود. بنابراین تعریق نشان دهنده سالم بودن سیستم دفاعی بدن شما است.
وقتی که شما شروع به ورزش میکنید با افزایش فعالیتهای بدنی، دمای بدن نیز رفته رفته افزایش مییابد که همین امر باعث تحریک شدن غددهای عرقی بدن میشود. بنابراین با افزایش فعالیت غدد، بدن شروع به از دست دادن آب بیشتری در ناحیه زیر بغل، کشاله ران و .. میکند.
میزان از دست دادن آب بدن در افراد ورزشکار رابطه مستقیمی با تناسب اندام آنها دارد، زیرا تناسب اندام بیشتر نیازمند انجام ورزشهای سنگینتر است و در نتیجه تمرینهای سنگینتر، دمای بدن افزایش مییابد که این عمل باعث افزایش فعالیت غدد عرقی میشود تا از گرمازدگی بدن پیشگیری به عمل آورد.
علاوهبر این افرادی که توده بدنی بیشتری دارند یا به اصطلاح چاق هستند در هنگام ورزش کردن نسبت به افرادی که لاغرتر هستند بیشتر عرق میکنند و علت آن این است که این افراد برای آنکه زودتر حجم بیشتری از تودههای چربی را کم کنند تمرینهای بیشتری انجام میدهند که این باعث افزایش دمای درونی بدن شده درنتیجه بدن باید تلاش کند تا سطح بیشتری از پوست را خنک نگه دارد.
هرچند که این تعریق ممکن است به دلیل بوی ناشی از آن، باعث اذیت شما شود؛ اما جای ناراحتی نیست. زیرا با استفاده از انواع بادی اسپلش و اسپری بدن هایی همچون اسپری بدن نیوا که در سری های زنانه و مردانه در بازار موجود هستند، می توانید بدن خود را حتی هنگام ورزش های سنگین، خوشبو نگه دارید.
دلیل عرق نکردن هنگام ورزش چیست؟

ممکن است شما در حین ورزش کردن متوجه شده باشید که برخلاف سایر ورزشکاران، بدن شما در هنگام ورزش حتی زمانی که تمرینهای سنگین را انجام میدهید عرق نمیکند. توصیه ما به شما این است که حتما به دنبال پاسخ این سوال که دلیل عرق نکردن هنگام ورزش چیست؟ باشید! زیرا این علائم میتواند برای شما مانند یک زنگ خطر باشد.
پایینبودن شدت ورزش
علت عرق نکردن بدن هنگام ورزش فعالیت کمتر از حد بدن است. ورزش با شدت کم فعالیت غدههای عرق را کاهش میدهد و عرق کمتری تولید میشود. تنظیم شدت و نوع ورزش باتوجهبه نیازهای بدن میتواند به تولید موثرتر عرق کمک کند.
سرد و خشکبودن محیط
غدههای عرق در برخی شرایط سرد و خشک کمتر فعالیت میکنند. در این شرایط بدن احتمال دارد به میزان کمتری عرق تولید کند و این موضوع میتواند منجر به علت عرق نکردن در ورزش یا عرق کمتر در فعالیتها شود.
کم آبی بدن
طبق تحقیقات و پژوهشهایی که تا به حال صورت گرفته است مشخص شده که یکی از مهمترین علتهایی که باعث عدم تعرق در زمان ورزش میشود، کم آبی بدن است. این جمله به این معناست که میزان آب و مایعات بدن شما به حدی پایین است که در نتیجه آن غددهای عرقی دیگر نمیتوانند باعث تعرق شوند.
ورزش در فصلهای گرم سال باعث از دست رفتن آب بیشتری از بدن میشود، درصورتی که آب کافی ننوشید بدن به آسانی دچار بی آبی میشود. همچنین یک سری از عوامل مانند اسهال و استفراغ باعث از دست رفتن مقدار زیادی آب از بدن میشود که دیگر آبی برای تعریق باقی نمیماند.

کم آبی بدن علایمی مانند تشنگی، ضعف و گیجی به همراه دارد، لازم به ذکر است که کم آبی شدید برای برخی گروههای حساس مانند کودکان و سالمندان میتواند کشنده باشد.
ژنتیک افراد
از جمله مواردی که میتوان به عنوان پاسخ سوال دلیل عرق نکردن هنگام ورزش چیست؟ از آن نام برد، ژنتیک افراد است. برخی افراد ممکن است در زمان تولد در بدن خود ژنهای تعرق را نداشته باشند که این باعث کاهش میزان تعریق بدن آنها میشود.
بیماری آنهیدروزیس
با وجود دلایل طبیعی عدم عرق کردن هنگام ورزش، گاهی اوقات افراد با مراجعه به پزشک و انجام تستهای لازم متوجه میشوند که این عدم تعرق به دلایلی غیر از ژنتیک ربط داد. تعرق غیر اصولی بدن میتواند نشان دهنده دو بیماری هیپوهیدروزیس (hypohidrosis) و آنهیدروزیس (anhidrosis)باشد که در این بیماریها فعالیت غدد عرقی دچار اختلال میشود.
آنهیدروزیس، بیماری است که در آن غدد عرقی دچار ناتوانی در فعالیت خود و در نتیجه عدم تعرق میشوند. غدد عرقی در ورزشکارانی که به این بیماری مبتلا هستند توانایی تعدیل دمای بدن را بعد از ورزش ندارند و ممکن است در نتیجه افزایش دمای بدن، این افراد دچار گرمازدگی شوند.
در صورتی که این بیماری کنترل نشود، میتواند برای بدن بسیار خطرناک باشد.
روشهای تشخیص پزشکی عرق نکردن
اگر مدتی است متوجه شدهاید که حتی در هوای گرم یا هنگام ورزش سنگین عرق نمیکنید، بهتر است این موضوع را جدی بگیرید. گاهی عرق نکردن میتواند نشانهی اختلال در عملکرد غدد عرقی یا سیستم عصبی باشد و لازم است پزشک آن را بررسی کند.
پزشکان برای تشخیص دقیق علت، از چند روش علمی استفاده میکنند:
تست تعریق (Sweat Test):
در این آزمایش، پزشک با استفاده از مادهای خاص (معمولا پودر یا محلول شیمیایی) میزان تعریق پوست را اندازهگیری میکند. پس از تحریک بدن با گرما یا دارو، نواحی مختلف پوست بررسی میشوند تا مشخص شود کدام قسمتها کمتر یا بیشتر عرق میکنند.
تست حرارتی تنظیمی (Thermoregulatory Sweat Test):
این روش دقیقتر است و در آن بیمار در یک اتاق گرم و کنترلشده قرار میگیرد. سپس بدن با پودر مخصوصی پوشانده میشود که در تماس با عرق تغییر رنگ میدهد. از این طریق، الگوی تعریق بدن بهصورت کامل مشخص میشود و پزشک میتواند میزان فعالیت غدد را ارزیابی کند.
بررسی عصبی (Neurological Exam):
چون تعریق توسط سیستم عصبی خودمختار کنترل میشود، پزشک ممکن است عملکرد اعصاب شما را نیز بررسی کند تا مطمئن شود هیچ آسیب یا بیماری عصبی (مثل پارکینسون یا نوروپاتی) در میان نیست.
آزمایش خون و هورمونها:
در برخی موارد، کمکاری یا پرکاری تیروئید، دیابت یا عدم تعادل هورمونی میتواند باعث کاهش تعریق شود. پزشک با آزمایش خون، سطح هورمونها و قند خون را بررسی میکند تا علت اصلی مشخص شود.
در نهایت، نتیجهی این آزمایشها به پزشک کمک میکند تا تصمیم بگیرد که آیا مشکل شما موقتی و قابل اصلاح است یا نیاز به درمان پزشکی جدیتری دارد.
با این وجود امروزه آمار دقیقی از تعداد افراد مبتلا به این بیماری وجود ندارد. چرا که که در موارد خفیف این بیماری، افراد متوجه عدم تعرق یا کاهش آن نمیشوند و نسبت به این موضوع حساسیت خاصی از خود بروز نمیدهند بلکه ممکن است به آن، به چشم یک امتیاز مثبت نیز نگاه کنند.
این بیماری باعث بروز علایمی مانند سرگیجه، تعریق کم یا عدم تعریق، گرگرفتگی، گرفتگی عضلات، ضعف عمومی، احساس گرمای شدید و عدم توانایی بدن برای کاهش دما شود. البته قابل ذکر است که این علایم با توجه به شدت این بیماری در هر شخص نمایان میشوند.

مصرف برخی داروها
یکی دیگر از مواردی که میتواند دلیل عرق نکردن بدن در هنگام ورزش باشد استفاده از داروهایی است که باعث کم آبی بدن میشوند، این داروها توانایی اختلال در فعالیت غدد عرقی بدن را دارند.
داروهایی مانند داروهای ادرارآور، داروهایی که در درمان اسپاسم و درمان برخی اختلالات از جمله پارکینسون، بیاختیاری ادرار، بیماری قلبی، صرع و بیماریهای روانی به کار میروند، از جمله داروهایی به شمار میآیند که میتوانند باعث کم آبی بدن و در نتیجه عدم تعرق شوند.
عدم نوشیدن آب کافی
یک دلیل دیگر عرق نکردن بدن در هنگام ورزش که معمولا رایج است ننوشیدن آب و مایعات کافی در قبل، حین و بعد از ورزش کردن است. اگر شما از دسته افرادی هستید که معمولا آب کافی مصرف نمیکنند یا زیاد از دستشویی استفاده میکنند باید بدانید که این عادت غلط باعث بروز عدم تعرق در بدن شما و در نتیجه افزایش دمای بدن در هنگام ورزش کردن میشود.
تغذیه و نقش ویتامینها در تعریق
تغذیه سالم فقط برای تأمین انرژی بدن نیست؛ بلکه در تنظیم دمای بدن و عملکرد غدد عرقی هم نقش مهمی دارد. کمبود برخی مواد مغذی میتواند باعث کاهش تعریق یا حتی اختلال در عملکرد سیستم خنککنندهی بدن شود.
بدن برای تعریق مؤثر به آب، الکترولیتها و ویتامینهای خاصی نیاز دارد. در ادامه چند مادهی کلیدی را معرفی میکنیم که در سلامت غدد عرقی نقش مهمی دارند:
ویتامین B و منیزیم
این دو ماده به تنظیم عملکرد سیستم عصبی کمک میکنند. چون تعریق تحت کنترل سیستم عصبی خودمختار است، کمبود آنها میتواند باعث کاهش تحریک غدد عرقی شود.
سدیم و پتاسیم
این دو الکترولیت از مهمترین عوامل حفظ تعادل مایعات در بدن هستند. اگر رژیم غذاییتان خیلی کمنمک یا فاقد پتاسیم باشد، ممکن است غدد عرق نتوانند بهدرستی مایع بدن را ترشح کنند.
روی (Zinc)
روی برای بازسازی سلولها و عملکرد صحیح پوست ضروری است. کمبود آن میتواند روی سلامت غدد پوستی، از جمله غدد عرق، تأثیر منفی بگذارد.
ویتامین D
تحقیقات نشان دادهاند که ویتامین D در تنظیم سیستم ایمنی و سلامت پوست نقش دارد. کمبود آن گاهی با مشکلات تعریق و خشکی پوست همراه است.
اگر احساس میکنید بدنتان کمتر از حد معمول عرق میکند، بهتر است رژیم غذایی خود را مرور کنید. مصرف غذاهای تازه، میوهها، سبزیجات، مغزها و نوشیدن آب کافی میتواند عملکرد طبیعی غدد عرقی را تقویت کند.
در مقابل، مصرف زیاد کافئین، الکل و غذاهای بسیار شور ممکن است تعادل آب بدن را بر هم بزند و باعث اختلال در تعریق شود.
بیماریهای پوستی
برخی از اختلالات پوستی مانند جراحت، عفونت و سوختگی پوست (در نتیجه پرتو درمانی) یا بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس که باعث مسدود شدن غدد عرقی میشوند نیز میتواند از جمله دلایل عرق نکردن بدن در هنگام ورزش باشند.
ابتلا به برخی بیماریها
یکی از ویژگیهای سیستم عصبی انسان، تاثیر خود مختار او بر روی غددهای برون ریز است که غددهای ترشح عرق بدن نیز در این دسته قرار دارند. این سیستم به صورت خودکار باعث فعال شدن این غددها میشوند اما در صورتی که بر اثر عوامل مختلفی همچون بیماریهای اعصاب، دچار اختلال شوند دیگر توانایی مدیریت صحیح عرق بدن را نخواهند داشت و میتوانند باعث بروز بیماری آنهیدروزیس شوند.

از این دسته بیماریها میتوان به مواردی همچون اعتیاد به الکل، سندرم گیلن باره و سندرم هورنر اشاره کرد. هچنین سایر بیماریهایی که میتوانند به عنوان یک دلیل برای عرق نکردن بدن در هنگام ورزش باشند عبارتند از:
- اختلالات عصبی مانند پارکینسون و سکته مغزی
- سندرمهای ژنتیک مانند فابری و ضربه خوردن غدد عرق
- بیماری تیروئید (ناتوانی غددهای درون ریز تیروئید با ترشح هورمون باعث تنظیم دمای بدن میشوند.)
- بیماریهای خودایمنی و بیماریهای بافت همبند
- اختلالات مادرزادی
تفاوت عرق نکردن موقت و مزمن
خیلی وقتها پیش میآید که بدنمان در یک موقعیت خاص، مثلا در هوای خنک یا هنگام ورزش سبک، کمتر از همیشه عرق میکند. این موضوع کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما اگر متوجه شدید که حتی در تمرینهای سنگین یا هوای گرم هم عرق نمیکنید، ممکن است با نوعی اختلال مزمن در تعریق روبهرو باشید.
در واقع، عرق نکردن موقت معمولا به شرایط محیطی یا سبک ورزش مربوط است؛ مثلا وقتی در فضای سرد ورزش میکنید، غدد عرقی تحریک نمیشوند یا وقتی شدت ورزش پایین است، بدن نیازی به خنک شدن ندارد. در چنین حالتی کافی است شدت فعالیت را کمی بیشتر کنید تا تعریق اتفاق بیفتد.
اما عرق نکردن مزمن زمانی رخ میدهد که غدد عرقی بهطور مداوم عملکرد طبیعی خود را از دست دادهاند. این اتفاق ممکن است به دلایل مختلفی مانند بیماریهای عصبی، مشکلات هورمونی، اختلالات ژنتیکی یا مصرف برخی داروها باشد. در این حالت، بدن دیگر نمیتواند دمای داخلی خود را بهدرستی تنظیم کند و خطر گرمازدگی یا شوک حرارتی افزایش پیدا میکند.
بنابراین اگر گاهی در سرما یا تمرینهای سبک عرق نمیکنید، نگران نباشید. اما اگر متوجه شدید که بدنتان حتی در فعالیتهای شدید هم خنک نمیشود یا پوستتان خشک و داغ میماند، حتماً باید با پزشک مشورت کنید.
فواید عرق کردن برای بدن
عرق کردن یکی از مکانیسمهای دفاعی بدن است که علاوه بر تنظیم دمای بدن که وظیفه اصلی آن است فواید دیگری را برای بدن به همراه دارد. از این فواید میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- بهبود و التیام زخمهای پوستی
- افزایش شادابی پوست بدن
- کاهش درد و تهویه بدن
- دفع سموم و مواد شیمیایی
اگر از جمله افرادی هستید که نگران تعرق زیاد هنگام ورزش و بوی بد ناشی از آن هستید، می توانید از انواع اسپری های بدن همانند اسپری بدن رکسونا در رایحه های مختلف استفاده کنید.

عوارض عرق نکردن
باتوجهبه عدم توانایی در عرق نکردن، احتمال دارد با عوارض خاصی مواجه شوید. بیماریهای مرتبط با گرما بهعنوان مسائل شایع و حیاتی محسوب میشوند:
- گرفتگی گرمایی: این وضعیت باعث درد و اسپاسم عضلانی در بازوها، پاها، شکم یا پشت میشود.
- گرمازدگی: اگر احساس ضعف، تهوع، و افزایش ضربان قلب میکنید، احتمالا دچار گرمازدگی شدهاید.
- شوک حرارتی: شوک حرارتی یکی از عوارض جدیتر علت عرق نکردن در ورزش است.
- سکته قلبی: وقتی که بدن عرق نمیکند، این میتواند به افزایش فشارخون و افزایش حجم خون منجر شده و باعث ایجاد تنش در دیواره عروق و قلب شود.
- عدم دفع سموم بدن: وقتی که عرق به نحو کافی ترشح نشود، سموم و مواد مضر میتوانند در بدن تجمع یابند.
- خشکی پوست: عرق که از طریق ترشح غدد عرق از پوست خارج میشود، نقش حیاتی در حفظ رطوبت و تعادل پوست دارد.
- مشکلات و بیماریهای: از جمله قرمزشدن، التهاب و پسوریازیس از عوارض عرق نکردن است.
درمان عرق نکردن بدن
برای درمان عرق نکردن بدن، ابتدا باید علت این مشکل را شناسایی کرد. اگر عرق نکردن به دلیل مشکلات داخلی بدن مثل اختلالات هورمونی، مشکلات نورولوژیک یا بیماریهای مزمن باشد، مشاوره با یک پزشک متخصص ضروری است. در مواردی که علت عرق نکردن در ورزش به عوامل محیطی مربوط باشد، اطمینان از اینکه در شرایط محیطی مناسب قرار دارید و مصرف آب کافی، اهمیت دارد.
چه زمانی برای درمان عرق نکردن باید به پزشک مراجعه کنید؟
درصورتی که حتی با انجام تمرینهای سنگین، بدن شما عرق نمیکند یا در فصلهای گرم سال به طور مکرر دچار علایم گرمازدگی میشوید باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید. علایم گرمازدگی شامل افزایش دمای بدن تا ۴/۳۹ درجه سانتیگراد، خشک یا قرمز بودن پوست، گیجی و از دست دادن هوشیاری شخص میشوند.
کلام آخر
در این مطلب ما به بررسی پاسخ سوال دلیل عرق نکردن بدن هنگام ورزش چیست؟ پرداختیم. پس خاطرتان باشد درصورت مشاهده ناگهانی این مشکل در خود، در مورد آن حتما با یک پزشک مشورت کنید. در پایان نیز خوب است بدانید عرق کردن یک امر طبیعی است و از بروز آن ناراحت نشوید بلکه برای رفع بوی بد آن، از بین انواع مختلف اسپری بدن و مامهای موجود در فروشگاه اسنپ شاپ، محصول مورد نظر خود را انتخاب کنید و با مصرف آن از بوی خوب آن لذت ببرید.
سوالات متداول
آیا عرق نکردن هنگام ورزش خطرناک است؟
بله، در برخی موارد ممکن است خطرناک باشد. اگر بدن نتواند با تعریق دمای خود را کاهش دهد، احتمال گرمازدگی، شوک حرارتی و حتی مشکلات قلبی افزایش پیدا میکند. در صورتی که در هوای گرم یا هنگام تمرین سنگین عرق نمیکنید، بهتر است حتماً به پزشک مراجعه کنید.
آیا عرق نکردن همیشه نشانه بیماری است؟
خیر، همیشه نه. گاهی ممکن است به دلیل شرایط محیطی (مثل هوای سرد یا خشک) یا شدت پایین تمرین، تعریق کمتر اتفاق بیفتد. اما اگر این وضعیت بهطور مداوم تکرار میشود، احتمال وجود بیماریهایی مثل آنهیدروزیس یا اختلالات عصبی و هورمونی مطرح است.
آیا تغذیه میتواند بر میزان عرق تأثیر بگذارد؟
بله، قطعاً. بدن برای تعریق مؤثر به آب، الکترولیتها و ویتامینهایی مانند B، D و منیزیم نیاز دارد. کمبود این مواد یا مصرف زیاد کافئین و الکل میتواند باعث اختلال در تعریق شود.
اگر در هنگام ورزش عرق نکنم، چطور میتوانم بدنم را خنک نگه دارم؟
حتماً در فضای خنک و با لباسهای نازک و تنفسپذیر تمرین کنید، آب کافی بنوشید و بین تمرینها استراحت داشته باشید. در صورت احساس گرما، پوست را با آب خنک مرطوب کنید تا دمای بدن پایین بیاید.



