امیل یا آموزش و پرورش رساله ای است در مورد ماهیت آموزش و ماهیت انسان که توسط ژان ژاک روسو نوشته شده است. خود او آن را بهترین و مهمترین همه نوشته های خود می دانست. در طول انقلاب فرانسه، امیل به اثری الهام بخش برای سیستم نوین آموزش فرانسه تبدیل شد. کتاب در پنج بخش تدوین شده است: مراحل مختلف رشد، ویژگی