بهترین زمان تعویض تسمه تایم و توجه به علائم و نشانه ها برای زمان تعویض

تسمه تایم ماشین یکی از قطعات مهم خودرو است که درست و سالم بودن آن در عملکرد درست خودرو تاثیر دارد. در صورت پاره شدن یا خراب شدن این قطعه، سوپاپ‌های خودرو به‌درستی و هماهنگ با ورود و خروج هوا کار نمی‌کنند. در نتیجه با خراب‌شدن این قطعه ممکن است پیستون‌های خودرو نیز آسیب ببینند. درصورتی‌که صاحبان خودروها از زمان تعویض تسمه تایم مطلع شوند و آن را به‌موقع عوض کنند، می‌توانند از بیشتر آسیب دیدن خودروی خود جلوگیری به ‌عمل آورند.

عملکرد تسمه تایم چگونه است؟

تسمه تایم یک تسمه چند لایه و دندانه‌دار از جنس لاستیک است که به‌عنوان پل ارتباطی بین میل لنگ و میل سوپاپ عمل می‌کند. در واقع همزمان با چرخش میل لنگ، تسمه تایم میل سوپاپ را به چرخش درمی‌آورد. همزمان با چرخش میل لنگ و میل سوپاپ این قطعه باعث باز شدن دریچه ورودی و خروجی هوا می‌شود که در نهایت احتراق صورت بگیرد.

در صورت عملکرد نادرست تسمه تایم یا مشکل داشتن آن در باز و بسته شدن دریچه ورودی و خروجی هوا اختلال به‌وجود می‌آید. در نتیجه عملکرد نادرست آن عواقبی همچون احتراق ضعیف، از دست رفتن توان یا افت نیرو به‌همراه دارد. به همین دلیل اطلاع از زمان تعویض تسمه تایم در عملکرد این قطعه و کارکرد درست خودرو بسیار موثر است.

در گذشته از زنجیر تایم به جای تسمه تایم استفاده می‌شد که این دو از نظر عملکرد کاملا یکسان هستند و فقط از نظر جنس تفاوت دارند. اگرچه زنجیر تایم طول عمر بیشتری نسبت به تسمه تایم داشت، اما با پاره شدن زنجیر تایم خسارت‌های بیشتری نسبت به پاره شدن تسمه تایم به خودرو وارد می‌شود. زنجیر تایم در خودرو صدای بیشتری نسبت به تسمه تایم تولید می‌کند.

معیارهای زمان تعویض تسمه تایم

با درنظر گرفتن مهیار مهم زیر، صاحبان خودوها می‌توانند قبل از فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم، آن را عوض کنند. در چنین شرایطی آن‌ها از وقوع آسیب بزرگ‌تر و پرهزینه خودرو خود جلوگیری می‌کنند و هزینه‌های تعمیر آن را تا حدودی کاهش می‌دهند. این معیارها عبارت‌اند از:

1. فرسودگی طبیعی تسمه تایم که در اثر استفاده مدوام و گذشت زمان رخ می‌دهد و این قطعه دچار ساییدگی، ترک‌خوردگی و کاهش استحکام می‌شود.
2. تغییرات شدید دمایی نیز می‌تواند یکی از معیارهای ترک خوردن و سفت شدن لاستیک تسمه تایم و تعیین‌کننده زمان تعویض آن محسوب شود.
3. با نشت روغن یا مایع خنک‌کننده بر روی این قطعه، لاستیک آن تجزیه و ساختار آن از بین می‌رود.
4. با استفاده بیش‌ازحد از موتور و بارگذاری زیاد بر تسمه تایم، فشار بیشتری به آن وارد می‌شود و عمر آن را کوتاه می‌کند.
5. تنظیم نادرست تسمه تایم، مانند شل بودن بیش ‌از حد یا کشیدگی زیاد آن، می‌تواند منجر به خرابی زودرس شود و سریع‌تر زمان تعویض تسمه تایم فرا برسد.
6. با استفاده از نمونه‌های بی‌کیفیت این قطعه، باعث می‌شود در فواصل کوتاه‌تری آن‌ها را تعویض کرد؛ زیرا تسمه تایم‌های بی‌کیفیت نمی‌توانند در برابر شرایط سخت موتور مقاومت کنند.

علائم هشدار دهنده خرابی برای تعویض تسمه تایم

تسمه تایم از مقاومت و استحکام خوبی برخوردار است، اما با به پایان رسیدن طول عمر آن دچار خرابی می‌شود. با خراب شدن این قطعه علائم هشداردهنده زیر در خودرو به ‌وجود می‌آید:

1. اولین علامت هشداردهنده برای تعویض تسمه تایم، مشاهده ترک‌خوردگی روی دندانه‌های آن به‌ حساب می‌آید.
2. یکی دیگر از علائم هشداردهنده خرابی تسمه تایم ایجاد مشکل در استارت خوردن خودرو است.
3. درصورتی‌که درحین راندن خودرو، موتور آن خاموش شود، درحالی‌که در آن مشکل خاصی وجود ندارد. علت خاموش شدن موتور می‌تواند تسمه تایم باشد، بنابراین صاحبان خودرها اول باید آن را بررسی کنند.
4. قبل از سفر به صاحبان خودروها توصیه می‌شود تسمه تایم خودرو را مورد بررسی قرار دهند؛ زیرا ممکن است زمان تعویض تسمه تایم فرا رسیده باشد.
5. درصورتی‌که صاحبان خودروها برای مدت طولانی خودرو خود را روشن نکرده‌اند و پس از مدتی می‌خواهند آن را استفاده کنند، باید قبل از روشن کردن خودرو، تسمه تایم آن را کنترل کنند.
6. یکی دیگر از علائم هشداردهنده برای خرابی تسمه تایم نامنظم کار کردن موتور و اختلال در عملکرد دور موتور به‌ حساب می‌آید.
7. درصورتی‌که تسمه تایم خراب شود، چراغ‌های پشت آمپر خودرو به‌عنوان علامت هشداردهنده روشن می‌شوند.

عدم تعویض به‌موقع تسمه تایم چه عواقبی به دنبال دارد؟

درصورتی‌که زمان تعویض تسمه تایم فرا برسد، اما صاحبان خودروها برای عوض کردن آن اقدام نکنند، آسیب‌های جدی‌تری به خودرو وارد می‌شود. به‌طورکلی عواقب عدم تعویض به‌موقع تسمه تایم شامل موارد زیر می‌شود:

1. زمانی‌که تسمه تایم فرسوده و شکننده شود، دندانه‌های آن شروع به ریزش می‌کنند و در اثر سایش دندانه‌ها با چرخ‌دهنده، صدای خشن و لرزش شدید در موتور ایجاد می‌شود.
2. با پشت گوش‌انداختن زمان تعویض آن در زمان‌بندی باز و بسته دریچه‌ها اختلال ایجاد می‌شود. این اختلال خطای عدم احتراق موتور را به‌دنبال دارد و برای همیشه به موتور خودرو آسیب می‌زند.
3. با تعویض نکردن به‌موقع تسمه تایم، هماهنگی لازم برای باز و بسته شدن سوراخ‌های خروج دود از اگزوز به‌موقع انجام نمی‌شود. به‎ همین دلیل مقدار زیادی دود از سیستم اگزوز خارج خواهد شد.
4. با فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم و عدم تعویض آن فشار روغن در پایین موتور کاهش پیدا می‌کند. درصورتی‌که تسمه تایم به‌موقع تعویض نشود، این مشکل باعث خرابی کامل موتور خواهد شد و در نهایت بازسازی کل موتور لازم است.
5. در صورت عدم تعویض تسمه تایم خراب، در هنگام باز شدن سوپاپ‌ها به پیستون برخورد می‌کنند و احتمال شکسته شدن پیستون یا سوپاپ‌ها وجود دارد.

خطر پارگی تسمه تایم و مشکلات احتمالی آن

تسمه تایم به‌عنوان یک بخش حیاتی در موتور خودرو کار می‌کند. در واقع فرسودگی و ترک بردن تسمه تایم در عملکرد موتور وسیله نقلیه اختلال ایجاد می‌کند. درصورتی‌که افراد به‌ دلیل سهل‌انگاری، کم‌دقتی یا صرفه‌جویی در هزینه‌های خود تسمه تایم فرسوده را تعویض نکنند، این قطعه پاره می‌شود و با پاره شدن آن مشکلات بزرگ‌تر و پیچیده‌تری بروز می‌دهد. مهم‌ترین مشکلات احتمالی ناشی از عدم تعویض در زمان تعویض تسمه تایم و پاره شدن آن شامل موارد زیر می‌شوند:

• استارت نخوردن و روشن نشدن خودرو
• شکستن پیستون‌ها و سوپاپ‌ها
• آسیب دیدن بلوک سیلندر
• نشت روغن موتور
• بالا رفتن مصرف سوخت
• به صدا و لرزش افتادن موتور
• آسیب دیدن میل لنگ
• خروج دود زیاد و غیرطبیعی از اگزوز
• کاهش قدرت و شتاب خودرو
• خاموش شدن ناگهانی خودرو و قفل کردن موتور

بهترین زمان تعویض تسمه تایم در خودروهای مختلف

زمان تعویض تسمه تایم در خودروهای مختلف، به میزان کارکردن خودرو و مسافت طی شده بستگی دارد که میزان این مسافت برای هر خودرو، متفاوت درنظر گرفته می‌شود؛ بنابراین دارندگان خودروهای مختلف باید برای بررسی و تعویض این قطعه به این نکته توجه کنند.

1. زمان عوض کردن تسمه تایم در خودروهای پژو ازجمله پژو ۲۰۶، پژو ۲۰۷، پژو پارس، پس از طی کردن مسافتی حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار کیلومتر درنظر گرفته می‌شود.
2. زمان تعویض این قطعه در مدل‌های مختلف خودرو پراید از جمله ۱۱۱، ۱۳۲، ۱۳۱ و غیره پس از طی کردن مسافتی حدود ۸۰ هزار کیلومتر است.
3. صاحبان خودرو تیبا پس از طی کردن مسافتی حدود ۷۰ هزار کیلومتر باید برای تعویض این قطعه اقدام کنند.
4. زمان تعویض این قطعه در خودروی ریو پس از طی کردن مسافتی حدود ۵۰ هزار کیلومتر است.
5. در مورد خودرو ال ۹۰ زمان تعویض تسمه تایم پس از طی کردن مسافتی حدود ۴۵ هزار کیلومتر درنظر گرفته می‌شود.
6. صاحبان خودرو مگان پس از طی کردن مسافتی حدود ۵۰ هزار کیلومتر باید این قطعه را تعویض کنند.
7. در خودرو مزدا زمان تعویض این قطعه تقریبا پس از طی کردن مسافت ۶۰ هزار کیلومتر درنظر گرفته می‌شود.

مواد و جنس های متداول مورد استفاده در ساخت تسمه تایم چیست؟

مدل‌های مختلف تسمه تایم از مواد و متریال مختلفی تولید می‌شوند و هر کدام از آن‌ها بر اساس جنس، طراحی و نوع خودرو مورداستفاده قرار می‌گیرند. مواد و جنس‌های متداول تسمه تایم عبارت‌اند از:

1. تسمه تایم لاستیکی که متداول‌ترین نوع این قطعه است و از جنس لاستیک ساخته می‌شود. معمولا تسمه تایم‌های لاستیکی با تارهای فیبری یا فلزی تقویت می‌شوند تا استحکام بیشتری پیدا کنند.
2. تسمه تایم با روکش نئوپرن که نسبت به سایر انواع این قطعه دوام بیشتری دارد و مقاومت خوبی در برابر حرارت و موادشیمیایی نشان می‌دهد. به‌همین دلیل زمان تعویض تسمه تایم با روکش نئوپرن بیشتر است.
3. تسمه تایم Kevlar یا Teflon نمونه‌های بسیار مقاوم این قطعه به‌ حساب می‌آیند و عمر طولانی‌تر دارند. از این مدل تسمه تایم معمولا برای خودروهای سنگین یا خودروهایی که در شرایط سخت با آن رانندگی می‌شود، مورداستفاده قرار می‌گیرد.
4. تسمه تایم متغیر قابلیت تنظیم زمان‌بندی موتور را براساس شرایط رانندگی فراهم می‌کند و در برخی از خودروها استفاده می‌شود.
5. تسمه تایم مواد ترکیبی همان‌طور که از نامش مشخص است از ترکیب مواد مختلف درست می‌شود. این نوع تسمه تایم عملکرد بهتری در شرایط گوناگون دارد.

جمع‌بندی

تسمه تایم یکی از اجزای مهم و حیاتی موتور خودرو است و در صورت خراب شدن آن، در عملکرد موتور خودرو اختلال ایجاد می‌شود. به‌ همین دلیل به افراد توصیه می‌شود این قطعه را در زمان‌های مناسب مورد بررسی قرار دهند و در صورت نیاز برای تعویض آن اقدام کنند. با به تعویق انداختن زمان تعویض تسمه تایم مشکلات بیشتری برای خودرو به ‌وجود می‌آید. البته در هر خودرو باتوجه‌به میزان مسافت طی‌شده و جنس تسمه تایم، زمان تعویض این قطعه تغییر می‌کند.